SAYFALAR

27 Eylül 2024 Cuma

DOLANDIRICILARA ÇARPILMAYIN

Çeteler, kişisel bilgilerin peşinde, sakın tuzağa düşmeyin.

Sana ait telefona girebilmesi için telefonunu ellerine alıp uygulama yüklemesi gerekiyor, uzaktan erişim ile telefonu kontrol altına alabilirler ama bu zor olduğu için sahte mobil bankası sayfası yapıyorlar. Sen linke tıkladığın zaman mobil banka uygulaman açıldı sanıyorsun, Tc kimlik numaranı ve şifreni giriyorsun. Halbuki sen onların sahte mobil bankasına yazmış oluyorsun ve onlar da senin bilgilerini ele geçirmiş oluyorlar. Artık şifreni ve TC numaranı onlar girip her şeyi yapabilirler. 

Sahte siteler ve sahte uygulamalarda oluyor. Fiziki ulaşmadan bir şekilde kaldırıp indirim var adınıza işlem var gibi bahanelerle sana uygulamayı yükletebilirse her şeyi yapar. Doğrulama da fayda etmez. Eğer bankacılık şifresi öğrenilirse  telefon sim kartı satan kişiye para verip senin telefon numarandan kısa süreliğine sim kart çıkartıyorlar. İşlem bitince tekrar senin sim kartını aktif ediyorlar, farkına bile varmıyorsun. Hesaplarını kontrol edince paranın gittiğini anlıyorsun. 

Whatsap, facebok, instagram, twitır hepsi birer bomba gibi;

Adroid için bilmediğiniz bir kaynaktan bilmediğiniz bir uygulama yüklerseniz her şey mümkün oluyor. Kaynağı play store olmayan uygulamaları kesinlikle kurmayın. Play store olanlarda da indirme sayısı az olanlar veya emin olunmayanlar da tehlikelidir.

Kredi kartının sahibi İstanbul da ve kart kendisinde iken Amerika da başka birisi tarafından aliş-veriş yaptığı görülmüştür. 

Kaynağı telefonun resmi marketi olmayan, mesela android için apk uzantılı gerçekten kullanmak isteyeceğiniz bir uygulamanın sahtesini yapıyorlar. İnatbox isimli ip tv uygulamasının sahtesini yapmışlar, rat virüsü yerleştirmişler, uygulama ekranda yok ama uygulama ayarları menüsünde var. Arka plandan virüs uygulaması çalışıyor. Uygulama ayarlarında silmek istersen silinmiyor. Telefon ana ekrana atıyor. Uygulama ayarlarına girmeğe izin vermiyor. Arka plandan bankadan sana gelen mesajı okuyor. Bankaya giriyor hesapta para varsa boşaltıyorlar. Adına kredi çekip onu da boşaltıyorlar. Hepsi gözünün önünde oluyor müdahale edemiyorsun, telefonu ele geçiriyorlar.

Dolandırıldığınızın farkına vardığınız an, telefonu kapatın, hatta sim kartı çıkartıp anında bankanızı arayın!

Dolandırıldıktan sonra korunmak ya da maddi kaybınızı telafi etmek çok zor. Çünkü paranıza ulaşmayı hedef almış dolandırıcılar genellikle yurtdışı hesaplar üzerinden tuzak kuruyorlar. Kimlik, şifre gibi hayati önem taşıyan kişisel bilgilerinizi paylaşmayın!

Böyle bir bilgiyi paylaştığınızı fark ettiğiniz an da yine telefonu kapatıp anında bankanızı arayın. Kartınızı ve hesabınızı güvence altına alın. Şikayet için başta Cumhuriyet Savcılığı olmak üzere E-devlet, CİMER dahil tüm birimleri bilgilendirin.

Telefon dolandırıcılarına karşı bir kaç formül;

1-TELEFON bankacılığı üzerinden yapılan dolandırıcılık eylemlerinden korunmak için telefon bankacılığı şifrenizi herhangi bir yere yazmayın, bilgisayara veya her hangi bir yere kayıt etmeyin.

2-TÜKETİCİLERİN yakınlarının ismi, doğum günü, taraftarı olduğu takımın kuruluş yılı, gibi özel gün ve tarihleri, telefon numarası, gibi tahmine açık bilgileri şifre olarak asla kullanmayın.

3- ÖZELLİKLE bankanıza ilişkin şifrelerinizi tuşlarla değil sanal klavyeyle girin.

4- KAMU çalışanları veya banka görevlileri para transferi yapmasını talep etmez. Bu nedenle bu ve benzeri taleplerde bir dolandırıcıyla karşı karşıya olduğunuzu bilin!

5- ŞÜPHELİ olduğu düşünülen aramalarda derhal görüşmeyi sonlandırın ve bankanıza konu hakkında bilgi verin.

6- CEP telefonlarınızı bankacılık işlemleri için üçüncü kişilere vermeyin. Başkalarına ait ve kamuya açık alanlardaki telefonlardan görüşme yapmak için, aradığınız numarayı kendiniz çevirin. Numaranın doğru olarak çevrildiğinden emin olun. Yapılan görüşmeler sonrasında tuşlanan işlem şifrelerinin telefon hafızasına alınmadığından emin olun. Yaptığınız telefon görüşmeleri sırasında, şüpheli şahıslar tarafından izlenilmeyip ve dinlenmediğinizden emin olun.

7- BANKA tarafından yapılan aramalarda hiçbir zaman kredi kartı şifresi, internet bankacılığı şifresi SMS ile iletilen mobil onay kodu gibi bilgiler talep edilmez. Bu ve benzeri talepleri kesinlikle uygulamayın.

En Sık Karşılaşılan Dolandırıcılık Yöntemleri

Banka çalışanları sizi arayarak asla kart şifrenizi, cep telefonunuza gönderilen tek kullanımlık şifrelerinizi istemez. Bu bilgi size özeldir. Şifrelerinizi kimseye vermeyin, söylemeyin ve tuşlamayın.

Bankaya verdiğiniz iletişim bilgilerinizi her zaman güncel olmasını sağlayın. Bilgilerinizi paylaşmanız ya da dolandırıcılığa maruz kaldığınızı düşündüğünüz durumlarda 444 00 50 numaralı telefondan banka ile hemen irtibata geçiniz.

Sizi arayan, e-posta ya da SMS gönderen kişilerin iyi niyetli olmadığını asla unutmayın.

Sıklıkla karşılaşılan dolandırıcılık yöntemleri;

Bütün bilgileriniz ellerinde ya, sizin adınıza bankadan kredi çekiyorlar. Para hesabınıza yattıktan sonra sizi telefonla arayarak, "yanlışlıkla hesabınıza para yatırabildiklerini, gönderdikleri IBAN numarasına fazla parayı aktarmanızı" söylüyorlar. Sizde hesabınıza bakıyorsunuz, 'fazla para var' ellerinizle kendi paranızı onların hesabına yolluyorsunuz. Bu durum dolandırıcılıktan mahkemede çok kişiler var.

Kendilerini savcı, hakim, polis olarak tanıtarak sizinle irtibata geçen dolandırıcılar hesabınızın terör örgütü tarafından kullanıldığını, terör örgütü ile bağlantınızın tespit edildiği gibi sözlerle sizi korkutmaya çalışabilirler.

Arkadaş ya da aile bireylerinizin sosyal medya hesaplarını ele geçirerek onlarmış gibi davranabilirler. Sizi zor durumda olduklarına ikna etmeye çalışarak para transferi yapmanızı veya kart ya da hesap bilgilerinizi isteyebilirler.

Banka çalışanı gibi sizi arayarak ücret, komisyon iadesi, faiz iptali, borç erteleme, aidat iptali vb. vaatlerle sizden kart bilgilerinizi CVV, son kullanma tarihi, şifreniz isteyebilir veya telefona tuşlamanız için yönlendirebilirler.

Sizinle bu şekilde irtibata geçen kişilere itibar etmeyin ve bilgilerinizi kesinlikle paylaşmayın.

Sahte e-posta, Sahte SMS Yöntemi ile Dolandırıcılık

Bankamız adı ve görseli kullanılarak hazırlanan kişisel ve finansal şifre, kart numarası vb. bilgilerinizi isteyen e- postalara cevap vermeyiniz. Bu tür e-postalar aracılığıyla gönderilen linklerle İnternet Bankacılığına giriş yapmayınız.

Ödenmemiş fatura, yüksek tutarlı borç bilgileri, hesap bilgilerinizin ele geçirildiği, acil, kargo takibi vb. konularda gönderilen e-postalara karşı dikkatli olunuz. Bu e-postalara genellikle çok kullanılan, tanınmış firmalardan geldiği izlenimi verilmektedir. Bu sahte e-postalarda içinde yer alan linki tıklamanız ya da dosyayı indirmeniz istenerek zararlı yazılımların telefonunuza veya bilgisayarınıza yerleşmesi sağlanır. Dolandırıcılar böylelikle kişisel ve finansal bilgilerinize erişebilirler.

Cazip kampanya, indirim kuponu, puan kazanımı vb. içerikli SMS bildirimlerine karşı da dikkatli olunuz. Bu SMS içeriklerinde yer alan linkler ile sahte internet bankacılığı sayfalarına yönlendirirler. Bu sayfalarda internet bankacılığı şifrelerinizi girmenizi isterler.

Kaynağından emin olmadığınız e-posta ve SMS lere karşı dikkatli olunuz.

Sosyal Medya Üzerinden Dolandırıcılık

Sosyal Medya Twitter, Instagram, Facebook vb. üzerinden bankımıza ait gibi görünen sahte hesaplar ve reklamlar ile satışlar, sahte internet sitelerine yönlendirme. Bu sitelerde sizden kişisel bilgileriniz, şifre, kart ya da hesap bilgileriniz istenebilir. Sosyal medya üzerinde yer alan aldatıcı reklamlara karşı dikkatli olunuz.

Sahte Alışveriş Siteleri Üzerinden Dolandırıcılık

Online alışveriş getirdiği kolaylıklar nedeniyle herkes tarafından sıklıkla tercih edilir. Ancak alışveriş yaptığınız site dolandırıcılar tarafından hazırlanan sahte bir site olabilir. Bu mümkündür. Gerçek bir alışveriş sitesinin sahtesi hazırlanmış ve bu sayfadan alışveriş yapıyor olabilirsiniz. Gerçek site veya kamuya ait kuruluş adresine veya amblemine benzer, ancak harf ya da rakamlar eklenerek oluşturulmuş taklit edilmiş sahte sitelere karşı dikkatli olunuz. Anlamak için site adresinin başında 'https://' olduğunu ve sitenin SSL sertifikasına sahip olup olmadığını kontrol ediniz.

Bazı alışveriş sitelerinde ise aslında var olmayan ürün ya da hizmet satılmaya çalışıyor olabilir. Alışveriş yapmak istediğiniz site ile ilgili araştırma yapın. Sitenin iletişim bilgilerini kontrol ederek ulaşılabilir olduklarından emin olun. İletişim kurmadan alış-veriş yapmanız önerilmez. Arama motorlarında araştırma yaparken reklam listelerine dikkat edin. Sitenin ilk sırada yer alması güvenilir olduğu anlamına gelmez.

İnternet alış-verişi ödemelerinizde sanal kart kullanmak ya da 3D Secure ödeme yöntemini seçmeniz önerilir.


Akla Hayale Gelmeyecek Dolandırıcılık Yöntemleri

İşte dolandırıcılık yöntemleri;

Karmaşık otomatlar ya da ATM’ler için orada bekleyen sahtekar size iyi niyetiyle yardımcı olmak için yaklaşır. Kredi kartı şifrenizi görüp sonradan cüzdanınızı çalıp banka kartlarınızı kullanır.

Polis kılığındaki sahtekar yanınıza gelip bölgede sahte banknotların dolaştığı uyarısını yapar ve cüzdanınızı kontrol etmek ister. Cüzdanı kontrol edip geri verdiğinde maalesef paranızın yarısı yoktur.

Herhangi bir etkinlik için bilet kuyruğunda beklerken, sahtekar yanınıza görevli kılığında gelir, özel bir bilet teklifinde bulunur. Bu bilet normalden pahalı olduğu gibi, sahtedir.

Paranın üstünü yavaş verme sahtekarlığı

Sahtekar kasiyer para üstünü çok yavaş biçimde, çıkışmıyormuş gibi beklete beklete verir. Amacı sizin sıkılıp, çıktığı kadar para üstünü almayı kabul etmenizdir.

Taksi bagaj sahtekarlığı

Sahtekar taksiciler bagaja yüklediğiniz çantalarınızı sizin için hızlıca indirir ve gider. Aslında küçük ve gözden kaçabilecek olan bir çanta ya da poşeti bagajda bırakmıştır. Yine bazı taksiciler, sizden yasal olmadığı halde bagaj parası talep eder.

Telefonla oynayan kasiyer sahtekarlığı

Sahtekar kasiyer telefonuyla oynuyormuş gibi yapar. Aslında yaptığı kredi kartınızın fotoğrafını çekip sonradan kopyalatmaktır.

Taksimetre sahtekarlığı

Taksici, şehri bilmemenizden istifade ederek sizi bol bol dolaştırır. Hatta bazıları taksimetrelerini manipüle edecek sistemlere sahiptir.

Tren ve metro sahtekarlığı

Kalabalık tren ve metrolarda çok sayıda yankesici vardır. Bu yankesicilerin hepsi görevi başındadır ve sizi dolandırırlar. Böyle yerlerde asla kimseden kapalı kutu içinde olsa bile yiyecek ve içecek almayınız. İlaçla uyutup sizi soyarlar.

Sahte polis sahtekarlığı

Sahtekar yanınıza yaklaşıp size uyuşturucu temin edebileceğini veya yardımcı olabileceğini söyler. Kabul ederseniz birden sahte bir polis peyda olur ve hakkınızda işlem yapma tehdidiyle sizden rüşvet talep eder.

Leke bulaştırma sahtekarlığı

Sahtekarlar leke yapacak bir maddeyi ketçap, mayanoz gibi üzerinize yanlışlıkla dökmüş gibi yapar ve özür dileyerek temizlemek ister. Temizlik esnasında ceplerinizi yoklar ve olan şeyleri aşırır. Bu genelde Müslüman ülkelerde cami de abdest alırken yapılır.

Bebek fırlatma sahtekarlığı

Sahtekarlar elindeki bebeği, genelde oyuncak bebeği size birden fırlatır. Siz şok olmuş vaziyette bebeği tutarken bir başka ekip ceplerinizdeki eşyaları boşaltır.

Yerdeki cüzdan sahtekarlığı

Sahtekarlar yere bir cüzdan bırakır. Yoldan geçenler de görünce ceplerinde kendi cüzdanlarını kontrol ederler. Uzaktan seyreden ve cüzdanların asıl yerlerini öğrenen yankesici kurbanı takip eder ve cüzdanı cebinden çeker alır.

Kadın sahtekarlığı

Çekici görünümlü bir kadın, yalnız geziyorsanız yanınızda bitip sizinle flört etmek ister. Ardından ona bir içki ısmarlamanızı ister ya da birlikte bir bara gitme teklifinde bulunur. Gecenin sonunda gelen hesap, astronomiktir.

Bul karayı, al parayı sahtekarlığı

Sahtekar ekibi ile sokakta bul karayı al parayı oynatır. Oyuncu hiç bir zaman kazanamaz. Kalabalık toplanınca, ekibin geri kalan elemanları da cüzdanları ve değerleri eşyaları ceplerden alırlar.

Saat satma sahtekarlığı

Yankesici ekibi caddenin uygun bir yerinde önlerine bir kaç tane adi saat koyup, 'altın saat' diye saf vatandaşlara ve askerlere satmaları. 

Yüzük sahtekarlığı

Yanınızdan geçen dümenci yerde bir yüzük bulmuş gibi yapar ve size ait olup olmadığını sorar. Sizin olmadığını öğrendiğinde de yüzüğün gerçek altın olduğunu fark etmiş gibi yapar ki, değildir ve size ucuz fiyattan satmak ister.

Dostluk bilekliği sahtekarlığı

Sahtekarlar yanınıza yaklaşır ve size örme bileklik yapma teklifinde bulunur. Ne derseniz deyin bileğinizi kavrayıp yapmaya başlar ve sonrasında para talep eder. Para vermeseniz de çoktan cüzdanınız gitmiştir.

Gül sahtekarlığı

Çift olarak dolaşıyorsanız yanınıza gelirler ve elindeki gülden ısrarla satın almanızı isterler. Reddederseniz partnerinizin yanında sizi aşağılayacak cümleler ve hareketlerde bulunurlar. İlle bir şey koparmadan ayrılmazlar.

Fotoğrafınızı çekeyim sahtekarlığı

Grup olarak fotoğraf çekinirken sahtekarlar iyi niyetliymiş gibi yanınıza yaklaşıp fotoğrafınızı çekme teklifinde bulunur. Sonrasında ya para talep eder, ya da cıhanızı alıp kaçar.

Kırık kamera sahtekarlığı

Bir grup sahtekar sizden fotoğraflarını çekmenizi ister. Kamerayı geri verdiğinizde tutmayarak düşmesine sebep olurlar ve parasını talep ederler.


22 Eylül 2024 Pazar

OY ASİYE


Türkü "Laz" türküsü olarak bilir ama, aslında Oy Asiye Türküsü Giresun Görele de yaşayan bir Çepni Türkmen kızı Asiye'den sebep ölen oğlu için; bir annenin söylediği bir ağıttır.

Ömer Akpınar tarafından TRT repertuarına verilen bu türkü, dizi filmlerde de tekrarlanarak gündem olmuştur.

Türkünün hikayesi şöyle;

Giresun, Görele, Çavuşlu Beldesi, Sisdağı yaylasında kale olarak da kullanılan bir konakta bir Bey oturmaktadır, Kara Bey ve bu Bey'in üç kızından en büyüğünün adı Asiye dir.

Asiye kısa boylu esmer bir kızdır Babası Kara Bey Beşikdüzlü tüccar Nazif Bey ile büyük kızı Asiye'yi evlendirir. Erkek çocuğu olmadığı için Damat Nazif'i içgüvey olarak konağa alır ve hep birlikte yaşarlar. Nazif ile Asiye'nin iki kız çocukları olur.

Bir zaman sonra Nazif bey evdeki hizmetçi kızla Asiye’yi aldattığı ortaya çıkınca mutlulukları bozulur. Asiye olaydan haberdar olunca çok kızar, kıyametler koparır ve Kocası ile aralarında kavga başlar.

Boşanmak için Asiye Nazif'i mahkemeye verir ve boşanırlar. Kocası Nazif Bey'in çok gücüne gider. Boşandıkları gün Nazif mahkeme kapısında düşer bayılır. Mahkeme de görevli memur Ahmet Bey olaylara şahit olur ve "ne değerli kadınmış, boşandığı için kocası bayıldı." diye düşünür, Asiye'ye aşık olur. Uzun zaman Asiye'yi almağa çalışır fakat başaramaz. Sonunda Ahmet bey Asiye’nin Amca oğlu Aslan beyi elde edip araya koyarak Asiye ile sade bir düğünle evlenirler. Görele’nin Yeğenli köyünde Ahmet Beyin kalmakta olduğu lojmana yerleşip orada yaşamağa başlarlar.

Asiye'nin ayrılmasını bir türlü içine sindiremeyen Nazif Bey bir türlü Asiye'yi unutamaz ve sık sık yaşadığı köye giderek boşandıkları halde yine yakınlarında bulunmak ister. Nazif Bey bir gün Asiye’nin bulunduğu Yeğenli köyü meydanında ahbapları ile oturup sohbet ederken karşı taraftan at üstünde dörtnala heybetli bir adam gelir. Nazif bey adamı görünce etkilenir ve ayağa kalkıp "Kim bu gelen yabancı" diye sorar. Yanındakiler "O gelen yabancı Asiye’nin yeni kocası Ahmet Beydir." derler. Nazif Bey oracıkta yığılıp kalır. Bir daha hiç ayağa kalkamaz. Bir tas su bile içemeden kalp krizi geçirip hayata gözlerini kapatır. Haberi aldığı zaman bu durumdan çok etkilenen ve üzülen Nazif Bey'in annesi, Asiye için bir ağıt yakar. İşte o ağıtın ta kendisidir bu 'Oy Asiye' türküsü.

Adı dilden dile dolaşan Asiye Ahmet beyle mutlu bir beraberlik geçirmeğe devam eder fakat eski eşi Nazif hakkın rahmetine kavuşmuştur.

İşte eski eşi Nazif'in annesinin Asiye için yaktığı ağıt;

"Ağasarın balını da
Gel salını salını
Adam cebinde daşır da
Senin gibi gelini
Oğul nazifim oğul

Oy asiye asiye
Tütün goydum kesiye
Anan seni verecek de
Bir bağ pirasiya
bir evlek pirasiya
Oğul nazifim oğul

Sis dağının başları da
Kesme kesme daşları
Adamı öldürüyü
Nazlı yarin gaşları
Oğul nazifim oğul

Oy asiye asiye
Tütün goydum kesiye
Anan seni verecek de
Bir bağ pirasiya
bir evlek pirasiya
Oğul nazifim oğul

Sis dağının başları da
Küfür küfür esiyu
Baban bu yıl gurbanı da
Çifter çifter kesiyu
Oğul nazifim oğul

Oy asiye asiye
Tütün goydum kesiye
Anan seni verecek de
Bir bağ pirasiya
bir evlek pirasiya
Oğul nazifim oğul"



11 Eylül 2024 Çarşamba

ÇARPILMA

Bazı telefon numaralarından aradıkları zaman sakın 'EVET' demeyin. Aslında hiçbir aramada o kelimeyi kullanmayın. Bu telefon numaraları resmi kurum numaraları da olabilir. Nasıl olmuşsa bu numaraları ele geçirmişler, insanlara bu numaralardan ulaşıyorlar ve dolandırıcıdırlar.

Sonra her şeyinizi elinizden alırlar çok pişman olursunuz.

Aslında herhangi bir numarayı kendiniz aramadığınız sürece, arayan kişi her zaman şüpheli durumdadır ve şüpheli gözüyle bakmak gerekir. Çünkü aradığı numarayı istediği gibi gösteren siteler ve uygulamalar mevcut.

Dolandırıcılık, aslında son derece basit bir biçimde gerçekleştiriliyor. Bir gün telefonunuz çalıyor, arayan genelde yerel bir numara olduğu için şüphe çekmiyor. Sizde normal olarak telefonu açıyorsunuz ve karşı taraf size kendisini gayet normal bir şekilde takdim edip, uydurma bir isim kullanıyor şirketten aradığını söylüyor. Ardından "Beni duyabiliyor musunuz?” diye soruyor. Yanı size 'EVET' dedirtmek istiyor ya! Siz de doğal olarak “EVET” diyorsunuz. İşte o an tuzağa çoktan düşmüş oluyorsunuz. Çünkü sizin ağzınızdan çıkan 'EVET' kelimesi kaydediliyor. Bu söz ile sözlü bir anlaşmaya ONAY vermiş, ödeme yapmayı kabul etmiş oluyorsunuz. İkinci bir husus sizin sesinizle aynı şekilde bu ses yapay zekaya aktarılıyor ve artık her zaman sizin isteğiniz dışında kullanılmağa hazır hale geliyor.

Bu tarz telefon dolandırıcılığı vakalarının çok hızlı arttığına dikkat çeken uzmanların aktardığına göre, telefonda “EVET” dedikten sonra dolandırıcılar sizi, aslında satın almadığınız bir ürün ya da hizmetin ödemesini yapmaya zorluyorlar. Siz bu talebe karşı çıkarsanız, telefonda “evet” dediğiniz için hukuki işlem başlatmakla tehdit ediyorlar.

Dolandırıcılar bazen, kredi kartını çaldıkları kişinin sesini kaydetme yöntemine de başvurabiliyorlar, böylece kartı rahatça kullanıyorlar. Karşı taraftan “Beni duyabiliyor musunuz?” cümlesini duyar duymaz, tek kelime etmeden veya aksi cevap vererek telefonu KAPATMALARI ya da tanımadıkları numaraların çağrılarına yanıt vermemeleri yönünde hareket etmelidirler.