Aslında Kurtuluş Savaşımız sırasında ki kahramanların hepsini tespit edip te saymamız imkansız. Çünkü bu savaşa katıldıkları için okullar boşanmış, köyler boşanmış, erkekli kadınlı Türk Halkı top yekun bu savaşlara katılarak bir destan yazmıştır. Onun için nice bu uğurda can vermiş şehitler vardır kimseler bilmez. Ayrıca bilinen şehitlerin hepsi de yazılacak olsa bu sayfalarda yer olmaz. Onun için ben sadece belli başlı öne çıkanların isimlerini burada belirteceğim.
Mustafa
Kemal Atatürk
(Nüfus kağıdında Kemâl Atatürk) 1881 Selânik te doğmuş 10 Kasım 1938 de İstanbul
da ölmüştür. Osmanlı
ve Türk Ordusu'nda subay olarak göreve başlayan Atatürk 1919 yılında başlattığı
Ulusal Kurtuluş Mücadelesinin önderliğini yaparak yurdumuzu düşmanlardan
temizlemiştir. Daha sonra modern Türkiye'yi oluşturan devrim ve reformları
gerçekleştirmiştir. 1921 Sakarya Meydan Muharebesi'nde "Gazi"
unvanını almış ve mareşalliğe yükselmiştir. Türkiye
Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı olan Türk mareşal ve devlet adamı. 1938
yılındaki vefatına kadar arka arkaya 4 kez seçilerek Cumhurbaşkanlığı yapmıştır.
Muhittin
Akyüz 1870 te İstanbul
da doğmuş 1940 ta İstanbul da ölmüş. Padişah tarafından Fizan'a, ardından
Diyarbakır'a ve Erzurum'a sürüldü. Türk asker, diplomat, siyasetçi. Kurtuluş
Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Savaştan sonra diplomat ve
milletvekili olarak görev yapmıştır.
İsmail Cevat Çobanlı
1870 te İstanbul da doğdu, 1938 İstanbul da öldü, asker.Babası Genelkurmay Başkanlığı'na kadar yükselmiş bir asker olan
Müşir Şakir Paşa’dır.
Üstün görevlerinden dolayı çok sayıda nişan, madalya, taltif ve takdirleri vardır.
Üstün görevlerinden dolayı çok sayıda nişan, madalya, taltif ve takdirleri vardır.
Cemil
Conk 1873 İstanbul da doğdu 1963 İstanbul
da öldü, asker, Kurtuluş Savaşı komutanı.
Üstün görevlerinden dolayı çok sayıda nişan, madalya, taltif ve takdirleri vardır.
Üstün görevlerinden dolayı çok sayıda nişan, madalya, taltif ve takdirleri vardır.
Mustafa
İsmet İnönü
(1884 te İzmir de doğdu 1973 te Ankara da öldü. Osmanlı döneminde albay,
Türkiye döneminde orgeneral ve eski Genelkurmay Başkanı olan, cumhuriyetin
ilanından sonraki Türkiye'nin ilk
başbakanı, ikinci cumhurbaşkanı olan, İstiklal Madalyası sahibi Türk asker ve
siyasetçidir. Mevhibe Hanım'ın eşi, Ömer İnönü, Erdal İnönü ve Özden Toker'in
babasıdır. İnönü, Kurtuluş Savaşı'na katılmış ve Lozan Antlaşması'nı imzalamış,
bir çok defa başbakanlık görevini üstlenmiştir.
Ali
Sait Akbaytogan
1872; Manyas ta doğdu 1950 İstanbul da öldü. Çerkes asıllı Osmanlı Devleti ve
Türkiye Cumhuriyetinin askeri.
16 Mart 1920'de İngilizler tarafından Malta'ya sürüldü. 31 Ekim 1921'de Malta'dan dönerek Kurtuluş Savaşına katıldı. Kocaeli Milletvekilliği yaptı.
16 Mart 1920'de İngilizler tarafından Malta'ya sürüldü. 31 Ekim 1921'de Malta'dan dönerek Kurtuluş Savaşına katıldı. Kocaeli Milletvekilliği yaptı.
Ali
Fuat Cebesoy,1882
de İstanbul da doğdu 1968de İstanbul da öldü. İstiklal Savaşını fiilen
başlatan asker ve siyaset adamı. Mustafa Kemal ile Harp
Okulu yıllarında sınıf
arkadaşı idi. Türkiye'nin işgali sırasında İzmit'ten Ankara'ya ilerleyen
İngiliz birliklerine ateş açma emrini vererek, şimdiki adı Ali Fuat Paşa tren
istasyonu olan mahalde durdurması nedeniyle, Kurtuluş Savaşı'nı fiilen başlatan
ilk komutan oldu ve savaş boyunca önemli görevler üstlendi. Yine Kurtuluş
Savaşı yıllarında üstlendiği Moskova Büyükelçiliği görevini başarıyla yürüttü
ve Türkiye'nin kuzeydoğu sınırlarını belirleyen Moskova Antlaşması'nı imzaladı.
Milletvekili olarak başladığı siyasi yaşamında Türkiye'nin ilk muhalefet
partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucularından birisi oldu,
ve sonrasında İzmir suikastı sanığı olarak yargılandı. Daha sonra Demokrat
Partiden 27 Mayıs darbesinden sonra Yassı Ada da yargılandı.
Ali
Hikmet Ayerdem,
1877 de İstanbul 1939da İstanbul da öldü, asker, siyasetçi.
İstiklal Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Büyük Taarruz'da 2. Kolordu’ya komutanlık yaptı. Savaştan sonra Bursa milletvekili olarak görev yapmıştır.
İstiklal Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Büyük Taarruz'da 2. Kolordu’ya komutanlık yaptı. Savaştan sonra Bursa milletvekili olarak görev yapmıştır.
Mehmet
Nihat Anılmış
1876 de Filibe de doğdu 1954 te Ankara öldü. Türk asker, Kurtuluş Savaşı
komutanı, milletvekili. Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş savaşı'na
katılmıştır. Kurtuluş savaşında Adana valiliği de yapmıştır. Ankara Milletvekilliği yapmıştır.
Musa Kâzım Karabekir, 1882 Konstantinopolis 1948 Ankara, asker ve siyasetçi. "Alçıtepe Kahramanı" namıyla tanınır. Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatan komutanların arasında yer aldı.
Ermeniler'in eline geçen Sarıkamış, Kars ve Gümrü kalelerini geri alarak 15 Kasım 1920'de Ermeni ordusunu kesin olarak ortadan kaldırmıştır. Ermeni hükümeti bu yenilginin ardından Gümrü Antlaşması'nı imzalamıştır.
Karabekir, Mustafa Kemal Paşa'ya karşı yapılan İzmir suikasti ile ilgili bazı partililerle birlikte yargılandıysa da beraat etti.
İbrahim Refet Bele 1881 Selanik 1963, İstanbul Türk asker ve siyasetçi.Kurtuluş Savaşını başlatan beş komutandan birisidir (diğerleri Mustafa Kemal Paşa, Ali Fuat Paşa, Kâzım Karabekir ve Rauf Orbay). Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur. Gazze Savaşı kahramanı olan Refet Paşa, 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal ile Samsun’a çıkarak Kurtuluş Savaşı’nı başlatanlar arasında yer almış ve Atatürk’ün çalışma arkadaşları arasına girmiştir. Ankara hükümetinin İstanbul'daki temsilcisi sıfatıyla Saltanatın kaldırıldığını Sultan Vahdettin'e tebliğ eden kişi Refet Bey olmuştur.
Fahrettin Altay 1880 İşkodra 1974 İstanbul Türk Kurtuluş Savaşı kahramanlarından asker ve politikacı. Başkomutanlık Meydan Savaşı’nda Yunan Ordusu’nu kovalayarak İzmir’e giren ilk Türk süvarilerinin komutanıdır.
Halit Karsıalan (Deli Halit Paşa) 1883 1925) tümgeneral. Kurtuluş Savaşı'nın ilk yıllarında Kafkas Cephesinde komutanlık yapan Halit Paşa, Ardahan, ve Artvin'in gürcü ve ermeni çetelerin işgalinden kurtulmasını sağladı.
Mehmet Suphi Kula 1881 Manastır 1948 Ankara asker, Kurtuluş Savaşı komutanı. 1901 yılında Harp Okulu’nu bitirmiştir. 1920 yılında Anadolu'ya geçmiştir. 1927 yılında generalliğe terfi etmiştir. 1931 yılında emekli olmuştur.
Nurettin Paşa (Sakallı)1873, Bursa 1932, İstanbul. Kurtuluş Savaşı'nın önemli komutanlarındandır. Kurtuluş Savaşı'nı gerçekleştiren kadro içinde sakallı tek kişi olduğundan bu lakapla anılmıştır.
Valilik ve 17. ve 25. Kolordu komutanlıklarını da yürütmüştür.
Hasan Mümtaz Çeçen 1874 İstanbul 1941 İstanbul asker, Kurtuluş Savaşı komutanı. 1893 yılında Harp Okulu'nu bitirmiştir. 1923 yılında Tümgeneral olmuştur. 1931 yılında emekli olmuştur.
Yusuf İzzet Met 1875, Yozgat 1922 asker ve siyasetçidir. Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. I. Dünya Savaşı'nda ve Kurtuluş Savaşı'nın özellikle ilk aylarında Bandırma 14. Kolordu Komutanı sıfatıyla önemli askeri görevler üstlenmiş, Bolu milletvekilliği yapmış Türk asker ve siyasetçisidir.
Mehmet Şefik Aker 1877, Manastır 1964 Ankara asker. Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Savaştan sonra milletvekili olarak görev yapmıştır. I. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Savaşları'nda, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da, daha sonra da Kurtuluş Savaşı'nda görev yapmış bir Osmanlı Türk subayıdır. 25 Nisan 1915 tarihinde Gelibolu Yarımadası'na yapılan çıkartmalarla başlayan Çanakkale Savaşları sırasında emrindeki 27. Alay'la pek çok çatışmaya katılmıştır. 19. Tümen komutanlığı yapmıştır.
Mehmet Kazım Dirik 1881 Manastır 1941 İzmir asker ve politikacıdır. I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale ve Suriye cephelerinde savaştı. Mustafa Kemal'in ordu müfettişi olarak Samsun'a gönderilmesini o sırada kurmay başkanı olan Kazım Dirik sağlamıştır. Kurtuluş Savaşı'ndan sonra askerlikten ayrılan Kâzım Dirik, Bitlis ve İzmir'de valilik yaptı.
Ömer
Lütfi Argeşo
1880 de İstanbul da doğdu 1942 de İstanbul da öldü, asker, siyasetçi.Osmanlı Meclisi Mebusanı. TBMM Afyonkarahisar milletvekilliği yapmış asker ve
siyasetçidir. Yunan işgalinin ilk dönemlerinde Salihli, daha sonra Afyon'da
konuşlanan 23. Tümen'in komutanlığını yürütmüştür. Cumhuriyet'in ilanından
sonra siyasetten çekilmiş, emekli hayatı yaşamıştır.
Aşir
Atlı 1881Kilis te doğdu 1957 İstanbul da
öldü, asker. Kurtuluş Savaşı komutanı, milletvekili. Büyük Çerkes sürgününde (1864) önce Balkanlara, daha sonra da Anadolu'ya göç etmek zorunda kalmış
bir aile çocuğudur. I. Dünya Savaşı'nda Irak cephesinde kurmay görevlerinde,
tümen komutanlıklarında bulundu. İzmir Doğu Cephesi Kuvayı Milliye Komutanlığı
yapmıştır. Yunan saldırısı ve ilerlemesi üzerine Bekir Sami Günsav'la birlikte
Bursa'nın Yunanların eline düşmesinden sorumlu gösterilmek istendi. Fakat
hizmetlerini bilen ve takdir eden Mustafa Kemal Paşa'nın onları savunması
üzerine cephe gerisinde Antalya Valiliği ve Bölge Komutanlığı'na atandı. TBMM
Ordusunun yenilgiye uğraması üzerine tekrar cepheye çağırıldı ve Sakarya Savaşı
devam ederken, gösterdiği kahramanlıklardan dolayı Albaylığa terfi etti.
Mürsel
Bakü 1881 Erzurum da doğdu 1945 te
İstanbul da öldü. Kafkas asıllı asker, siyaset adamı. I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı'nda önemli görevler
üstlenmiş, Bakü ve İzmir şehirlerini düşman işgalinden kurtarmış, sonrasında bir dönem
milletvekilliği yapmıştır. 9 Eylül
1922 sabahı, 1. Süvari Tümeni'nin komutanı olarak İzmir'e ilk giren Türk
generalidir. Batum'da 5. Kafkas Piyade Tümeni komutanlığı yaptı. Eylül 1918'de
Nuri Killigil Paşa'nın komutasındaki Kafkas İslam Ordusu ile Bakü Muharebesine
1918 de katılarak Bakü'nün Ermeni Taşnak'larından ve Bolşevik'lerden
kurtulmasını ve 28 Mayıs 1918'de kurulan Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetinin Gence'den
Bakü'ye taşınmasını sağladı. Birinci Dünya Savaşı'nın bitiminde İngilizler
tarafından tutuklandı ve Malta sürgünleri arasında yer aldı.
Dönüşünde
Anadolu'ya geçerek Kurtuluş Savaşı'na katıldı. Büyük Taarruz'da 1. Süvari
Tümeni'ne komuta etti ve Mirliva olarak generalliğe terfi etti. 15 Eylül
1918'de Bakü'de Osmanlı sancağını göndere çeken Mürsel Bakü Paşa, Şeyh Said
İsyanının bastırılmasında da hizmetleri oldu. Kocaeli milletvekilliği yaptı. Musa Kâzım Karabekir, 1882 Konstantinopolis 1948 Ankara, asker ve siyasetçi. "Alçıtepe Kahramanı" namıyla tanınır. Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatan komutanların arasında yer aldı.
Ermeniler'in eline geçen Sarıkamış, Kars ve Gümrü kalelerini geri alarak 15 Kasım 1920'de Ermeni ordusunu kesin olarak ortadan kaldırmıştır. Ermeni hükümeti bu yenilginin ardından Gümrü Antlaşması'nı imzalamıştır.
Karabekir, Mustafa Kemal Paşa'ya karşı yapılan İzmir suikasti ile ilgili bazı partililerle birlikte yargılandıysa da beraat etti.
İbrahim Refet Bele 1881 Selanik 1963, İstanbul Türk asker ve siyasetçi.Kurtuluş Savaşını başlatan beş komutandan birisidir (diğerleri Mustafa Kemal Paşa, Ali Fuat Paşa, Kâzım Karabekir ve Rauf Orbay). Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur. Gazze Savaşı kahramanı olan Refet Paşa, 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal ile Samsun’a çıkarak Kurtuluş Savaşı’nı başlatanlar arasında yer almış ve Atatürk’ün çalışma arkadaşları arasına girmiştir. Ankara hükümetinin İstanbul'daki temsilcisi sıfatıyla Saltanatın kaldırıldığını Sultan Vahdettin'e tebliğ eden kişi Refet Bey olmuştur.
Cavit
Erdel 1884 Edirne
1933 İstanbul Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından asker ve TBMM üyesi. Balkan Savaşı’nda çarpıştı. I. Dünya Savaşı’nda değişik cephe ve birliklerde Kurmay
Başkanlıkları ile Tümen Komutanlıklarına vekillik yaptı. Kars milletvekili
seçildi. Büyük Taarruz Harekatı’na katıldı.
Cevdet
Sunay 1899 1982
Türkiye'nin asker ve devlet adamı, Türkiye Cumhuriyeti'nin beşinci
cumhurbaşkanı. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 12. Genelkurmay Başkanı.
Ahmet Derviş 1881 Selanik 1932 asker, Kurtuluş Savaşı komutanı. 1920 yılında Anadolu'ya geçmiştir. 1930 yılında Korgeneral
olmuştur. 1.Kolordu Komutanlığında ve Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarlığında
bulunmuştur. 7 Ocak
1932 tarihinde görevde iken ölmüştür.
Hüseyin
Hüsnü Emir Erkilet
1883 Gazze 1958 Ankara subay ve siyaset adamı.
Mehmet Sabri Erçetin 1876 Bursa 1956 Ankara, asker, Kurtuluş Savaşı
komutanı 1918 Yılında Filistin cephesinde İngilizlere esir
düşmüştür. 1920 yılında Anadolu’ya geçmiştir. Fahrettin Altay 1880 İşkodra 1974 İstanbul Türk Kurtuluş Savaşı kahramanlarından asker ve politikacı. Başkomutanlık Meydan Savaşı’nda Yunan Ordusu’nu kovalayarak İzmir’e giren ilk Türk süvarilerinin komutanıdır.
Mustafa Fevzi Çakmak 1876 İstanbul 1950 İstanbul
Müşir (Mareşal),
Osmanlı paşası ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ikinci ve son mareşalidir.
Türkiye'nin Mustafa Kemal Paşa'dan sonraki ikinci Başbakanı, ilk Milli Savunma
Bakanı ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Cumhuriyet dönemindeki ilk Genelkurmay
Başkanı'dır.
Şükrü Naili Gökberk 1876 Selanik 1936 Edirne asker. Kurtuluş Savaşı
komutanlarından ve siyaset adamı. Bursa, Eskişehir ve nihayet
İstanbul'un düşman işgalinden kurtuluşu sırasında Türk ordusunun başında şehre
giren Kurtuluş Savaşı kahramanıdır.
İsmail
Hakkı Tunaboylu
1895 Rahova/Bulgaristan 1958 Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 8. Genelkurmay
Başkanıdır. Kuleli Askeri Lisesi öğretmeni iken, 31 Temmuz 1921
tarihinde Anadolu'ya geçerek Milli Ordu'ya iltihak etti.
Halit
Akmansü 1884 Kastamonu
1953 asker ve siyaset adamı. Dadaylı Halit Bey olarak da tanınır.1921’de
Sakarya Savaşı’nda 3. Kafkas Tümeni’ni, 30 Ağustos 1922’de Başkomutanlık Meydan
Savaşı’nda 5. Kafkas Tümeni’ni yönetti. 2 Eylül 1922’de Küçük Asya Ordusu
başkomutanı Yunan General Trikopis’i ve ikinci Kolordu Kumandanı General
Dijennis ile On Üçüncü Tümen Kumandanı Albay Vandelis'le 39l subay, 4385 eri
Karacahisar köyü yakınlarında teslim aldı. Bu subaylar arasında İzmir’in işgali
sırasında şehre ilk giren Efzun Alayı’nın komutanı da vardı. Esirleri ordu
karargahına götürmeden Trikopis’e, “İsteseydiniz İzmir’e ulaşır, oradan da
gemilerle Yunanistan’a geçebilirdiniz. Bunu yapmayarak niye bize teslim
oldunuz?” diye soran Albay Halit Bey, şu cevabı aldı; “Evet, biz bunu yapabilirdik.
Subaylarımızla bir toplantı yaptık. Saatlerce ne yapacağımızı tartıştık ve
kaçıp Yunanistan’a dönmektense, Türk askerine teslim olmayı yeğledik. Çünkü
Atina’ya vardığımızda bizi derhal idam ederlerdi. Oysa biz, Türk askerinin bize
iyi davranacağından emindik!"
Halit Karsıalan (Deli Halit Paşa) 1883 1925) tümgeneral. Kurtuluş Savaşı'nın ilk yıllarında Kafkas Cephesinde komutanlık yapan Halit Paşa, Ardahan, ve Artvin'in gürcü ve ermeni çetelerin işgalinden kurtulmasını sağladı.
Mehmet Suphi Kula 1881 Manastır 1948 Ankara asker, Kurtuluş Savaşı komutanı. 1901 yılında Harp Okulu’nu bitirmiştir. 1920 yılında Anadolu'ya geçmiştir. 1927 yılında generalliğe terfi etmiştir. 1931 yılında emekli olmuştur.
Rüştü
Paşa 1872 Erzurum 1926 Ankara asker.1893’de Harp Okulu’nu topçu subayı olarak bitirdi. Balkan
Savaşları'na katıldı. I.
Dünya Savaşında Kolordu Topçu Komutanlığı, 9. Kafkas Tümeni Komutanlığı yaptı.
Türk Kurtuluş Savaşı’nda 3. Kafkas Tümen Komutanlığı görevinde bulundu ve 1921
yılında generalliğe yükseldi. Daha sonra 9. Kafkas Tümeni Komutanlığına atandı.
Bilahare 9. Kolordu Komutanlığına atana Rüştü Paşa, bu görevdeyken Ağustos 1923
tarihinde Erzurum milletvekili seçildi. Halk Fırkası meclis grubunda yer alan
Rüştü paşa adının İzmir Suikastı'na karışması dolayısıyla 1926 yılında idam
edildi.
Nurettin Paşa (Sakallı)1873, Bursa 1932, İstanbul. Kurtuluş Savaşı'nın önemli komutanlarındandır. Kurtuluş Savaşı'nı gerçekleştiren kadro içinde sakallı tek kişi olduğundan bu lakapla anılmıştır.
Valilik ve 17. ve 25. Kolordu komutanlıklarını da yürütmüştür.
Hasan Mümtaz Çeçen 1874 İstanbul 1941 İstanbul asker, Kurtuluş Savaşı komutanı. 1893 yılında Harp Okulu'nu bitirmiştir. 1923 yılında Tümgeneral olmuştur. 1931 yılında emekli olmuştur.
Osman
Nuri Koptagel
1874 Erzincan 1942 Ankara Harbiye'de Mustafa Kemal'in sevdiği hocalardandı. 'Sıradan 5 kişi Kop ta gel' şeklinde emrettiğini iyi hatırlayan
Mustafa Kemal tarafından Koptagel soyadı verildi. 1919 - 1923 yıllarında
katıldığı Türk Kurtuluş Savaşı’nda, Büyük Taarruz’da Albay rütbesi ile 12’inci Tümen Komutanlığı
görevinde bulundu. Malatya'dan Milletvekili seçilerek parlamentoya girmiştir.
Hacı
Mehmet Arif Örgüç
1876 İstanbul 1940 İstanbul asker, Kurtuluş Savaşı komutanı. 25 Ağustos 1921'de 1. Süvari Tümen Komutanlığı'na atanmıştır. 27 Şubat 1925
tarihinde, Şeyh Said İsyanı'na karşı yapılan harekette sevk ve idaresi hatalı
bulunmuş, 1. Süvari Tümen Komutanlığı'ndan açığa alınmıştır.
Reşat Çiğiltepe 1879 İstanbul 1922 Çiğiltepe, Sandıklı asker. Büyük Taarruz sırasında Çiğiltepe’yi söz verdiği saatte
alamaması üzerine intihar etmiş ünlü komutandır. Osmanlı Devleti’nin ünlü
devlet adamı ve
şair Ziya Paşa’nın oğludur. I. Dünya Savaşı’nda olağanüstü kahramanlıkları ile
dikkat çeken Reşat Bey, Kurtuluş Savaşı sırasında yarbay rütbesi ile I. ve II.
İnönü ve Sakarya muharebelerine de katılmış; son olarak 57. Tümen Komutanlığı
görevine atanmıştı. İstiklal Madalyası ile onurlandırılmış ve Atatürk
tarafından ailesine “Çiğiltepe” soyadı verilmiştir.Yusuf İzzet Met 1875, Yozgat 1922 asker ve siyasetçidir. Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. I. Dünya Savaşı'nda ve Kurtuluş Savaşı'nın özellikle ilk aylarında Bandırma 14. Kolordu Komutanı sıfatıyla önemli askeri görevler üstlenmiş, Bolu milletvekilliği yapmış Türk asker ve siyasetçisidir.
Mehmet Şefik Aker 1877, Manastır 1964 Ankara asker. Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Savaştan sonra milletvekili olarak görev yapmıştır. I. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Savaşları'nda, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da, daha sonra da Kurtuluş Savaşı'nda görev yapmış bir Osmanlı Türk subayıdır. 25 Nisan 1915 tarihinde Gelibolu Yarımadası'na yapılan çıkartmalarla başlayan Çanakkale Savaşları sırasında emrindeki 27. Alay'la pek çok çatışmaya katılmıştır. 19. Tümen komutanlığı yapmıştır.
Mehmet Sabri Erçetin 1876 Bursa 1956 Ankara da öldü, asker,
Kurtuluş Savaşı komutanı. 1918 Yılında Filistin cephesinde İngilizlere esir düşmüştür.
1920 yılında Anadolu’ya geçmiştir.
Hüseyin
Nurettin Özsu
1879 İstanbul 1937 Ankara asker, Kurtuluş Savaşı komutanı. 1921 yılında Anadolu’ya geçmiştir. Kurtuluş savaşının batı
cephesindeki tüm savaşlar ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi'ne katılmıştır.
Şükrü
Naili Gökberk
1876 Selanik 1936, Edirne asker. Kurtuluş Savaşı komutanlarından ve
siyaset adamı. Bursa, Eskişehir ve nihayet İstanbul'un düşman
işgalinden kurtuluşu sırasında Türk ordusunun başında şehre giren Kurtuluş
Savaşı kahramanıdır.
Ali Hikmet Ayerdem 1877 İstanbul 1939 İstanbul asker, siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Savaştan sonra milletvekili olarak görev yapmıştır. 31 Mart Olayı’nı bastırmak amacıyla oluşturulan Hareket Ordusu'nda görev aldı. Balkan Savaşı’na ve I. Dünya Savaşı’na katıldı. 28 Ocak 1921’de Anadolu'ya geçerek Millî Mücadele'ye katıldı. 12. Tümem komutanlığını yaptı. Büyük Taarruz'da 2. Kolordu’ya komutanlık yaptı. Bursa ve Gaziantep milletvekilliği yaptı.
Ali Hikmet Ayerdem 1877 İstanbul 1939 İstanbul asker, siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Savaştan sonra milletvekili olarak görev yapmıştır. 31 Mart Olayı’nı bastırmak amacıyla oluşturulan Hareket Ordusu'nda görev aldı. Balkan Savaşı’na ve I. Dünya Savaşı’na katıldı. 28 Ocak 1921’de Anadolu'ya geçerek Millî Mücadele'ye katıldı. 12. Tümem komutanlığını yaptı. Büyük Taarruz'da 2. Kolordu’ya komutanlık yaptı. Bursa ve Gaziantep milletvekilliği yaptı.
Hüseyin
Nazmi Solok
1876 Balıkesir 1956 İstanbul Türk Kurtuluş Savaşı'nda görev yapmış komutan. 50.
Tümen ve Fırat Grubu komutanı oldu. 27 Mart 1918'de Bağdat Han Muharebesi'nde
birliğiyle tutsak oldu. 12 Haziran 1920'de esaretten kurtuldu. 20 Haziran
1920'de Mudanya'dan Anadolu'ya katıldı ve 27 Haziran 1920'de 56. Tümen
Komutanlığı'na atandı 15 Haziran 1921'de 6. Tümen Komutanı, 2 Ekim 1925'de 7.
Kolordu Komutanı, 8 Ocak 1930'da 5. Kolordu Komutanı.
Bekir
Sami Günsav
1879 İstanbul 1934, İstanbul asker. Balkan ve I. Dünya
Savaşı'nda çeşitli cephelerde görev yaptı. İzmir'in Yunanlılar tarafından işgali üzerine, Bursa'daki
56. Tümen Komutanlığı'na atandı. Kurtuluş Savaşı başlarında Batı Anadolu'da
düzenli orduyla Kuvayı Milliye arasında işbirliğinin sağlanmasında önemli rol
oynadı. Bursa'nın Yunanlılar tarafından işgalindan sorumlu tutularak TBMM'
mince suçlandı.
Kâzım
İnanç 1881 Diyarbakır
1938 Ankara asker ve siyasetçi. Balkan Savaşları ve I.
Dünya Savaşı'na katılmıştır. 1920 yılında Anadolu’ya geçerek, Kurtuluş Savaşı'na katılmıştır. 1928
yılında askerlikten emekli olmuştur. 1926 ile 1931 yılları arasında Samsun
valiliği ve İzmir milletvekilliği
yapmıştır.Mehmet Kazım Dirik 1881 Manastır 1941 İzmir asker ve politikacıdır. I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale ve Suriye cephelerinde savaştı. Mustafa Kemal'in ordu müfettişi olarak Samsun'a gönderilmesini o sırada kurmay başkanı olan Kazım Dirik sağlamıştır. Kurtuluş Savaşı'ndan sonra askerlikten ayrılan Kâzım Dirik, Bitlis ve İzmir'de valilik yaptı.
Selahattin
Adil Paşa 1882 1961 I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Ordularında görev yapmış, Kurtuluş
Savaşı komutanlarındandır. 31 Mart 1909 olayı sırasında Hareket Ordusu'nda görev
yapmıştır. Trablusgarp ve Balkan savaşlarına katıldı. I. Dünya Savaşı'nda
Çanakkale ve Doğu cephelerinde bulundu. Üçüncü Kirte Muharebesi'nde 12. Tümen'e
komuta etmiştir. Birinci Kerevizdere Muharebesi'ni yönetmiştir. Anafartalar
Grup Komutanı Mustafa Kemal'in emrinde 12. Tümen komutanlığını üstlenmiştir.
1920'de Fransız işgal bölgesinde Kuvayı milliye'yi yapılandırmak ve Fransız
yayılmasını önlemek üzere Adana Cephesi komutanlığına atandı.1921'de Batı
Cephesi'nde 2. Kolordu komutanı olarak Sakarya Savaşı'na katıldı. Ankara
milletvekili olarak TBMM'de bulundu.
Asım
Gündüz 1880;
Kütahya 1970 Ankara asker, Kurtuluş Savaşı komutanı. Alman
Genelkurmayı'nda staj yaptı. Şehzade Öğretmenliği yaptı. 3 Ağustos 1921
tarihinde Anadolu'ya geçerek Kurtuluş Savaşı'na katıldı. Mustafa Kemal Paşa
tarafından Batı Cephesi Komutanlığı Kurmay Başkanlığı'na atandı. Büyük Taarruz
planlarının hazırlanmasında önemli rol oynadı. Savaştaki başarısından sonra 31
Ağustos 1922 tarihinde Tümgeneralliğe yükselerek Paşa oldu. 8. ve 9. Kolordu
Komutanlığı yaptı. Mareşal Fevzi Çakmak'ın en yakın çalışma arkadaşı oldu.
1938’de Hatay'ın Türkiye'ye katılması için Hatay'da Fransızlarla yapılan
görüşmelerde Türk Askeri Heyetinin başkanlığını yaptı. Kütahya milletvekili
oldu.
Cafer
Tayyar Eğilmez
1877 Priştine 1958, İstanbul asker ve siyaset adamı. Trakya bölgesi
Kuva-yi Milliye yöneticisi ve milletvekili. İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne girdi. Rumeli'de
çeşitli çatışmalara katıldı. Arnavut İsyanı'nın bastırılmasında ve Balkan
Savaşı'nda görev aldı (1912). I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale Cephesi'nde 1.
Tümen Komutanlığı yaptı. Yunanlılarla giriştiği çatışmada esirdüştü ve 32 ay
esir kaldı. Edirne milletvekili olarak görev yaptı. Mustafa Kemal Paşa'ya karşı
düzenlenen İzmir Suikastı 1926 olayına adı karıştığından İstiklal Mahkemesi'ndeki
yargılama sonucu aklandı bir daha siyasete dönmedi. Cafer Tayyar Esaretin mahiyetini
şöyle anlatır: Rumeli'nin bütün münevverleri, aydınları, eşrafı, şanı şerefi
olanları, muteberanı(itibarlı kişileri), ağzı düzgün lakırdı yapanları, hemen
kamilen geceleri evlerinden gecelikleriyle kaldırılılarak, parasız, pulsuz,
sevk edilerek, yolarda her türlü işkence ve hakarete maruz bırakılmış,…pek
çokları vapurda, pek çok işkenceler yüzünden vefat etmiş veya suveri mahsusa da
öldürülmüşlerdir.
Mahmut Nedim Hendek 1880 İstanbul 1920 Hendek asker. I. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi'nde savaştı. 1919'da 24. Tümen Komutanlığı'na getirildi. Milletvekili iken 21 Nisan 1920'de Hendek'te çıkan ayaklanmayı bastırmakla görevlendirildi ve bu harekat sırasında şehit oldu. Bakanlar Kurulu 9 Ağustos 1927 günü kararıyla İstiklal Madalyası'yla ödüllendirildi. 1988'de mezarı Hendek'teki Anıtmezar'dan alınarak Devlet Mezarlığı'na nakledildi. Ailesi Hendek soyadını aldı.
İbrahim Çolak 1881 İstanbul - 1944 asker, siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Savaştan sonra milletvekili olarak görev yapmıştır.
Kurtuluş Savaşı'nda yaptığı üstün hizmetlerden dolayı Harp ve İstiklal madalyaları ile ödüllendirildi.
Ali İhsan Sabis 1882 İstanbul 1957 asker ve siyaset adamı. İstanbul Osmanlı Ordusu'nda I. Dünya Savaşı'nda Kafkasya Cephesi ve Irak Cephesi, Kurtuluş Savaşı'nda Batı Cephesi komutanlarından. Sabis soyadını, Irak Cephesi'nde, Sabis Mevkiinde, İngiliz Ordusuna karşı savaşta gösterdiği başarılar nedeniyle almıştır. I. Dünya Savaşı sonrasında İngiliz'lerce tutuklanmasının ardından Malta’ya sürgün gitmiş, dönüşünde Batı Cephesi 1. Ordu komutanlığını yürütmüş, 1930 ve 40'larda Alman yanlısı fikirleri savunmuş ve bundan dolayı mahkûm olmuştur. Afyonkarahisar milletvekili seçilmiştir.
Mahmut Nedim Hendek 1880 İstanbul 1920 Hendek asker. I. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi'nde savaştı. 1919'da 24. Tümen Komutanlığı'na getirildi. Milletvekili iken 21 Nisan 1920'de Hendek'te çıkan ayaklanmayı bastırmakla görevlendirildi ve bu harekat sırasında şehit oldu. Bakanlar Kurulu 9 Ağustos 1927 günü kararıyla İstiklal Madalyası'yla ödüllendirildi. 1988'de mezarı Hendek'teki Anıtmezar'dan alınarak Devlet Mezarlığı'na nakledildi. Ailesi Hendek soyadını aldı.
İbrahim Çolak 1881 İstanbul - 1944 asker, siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Savaştan sonra milletvekili olarak görev yapmıştır.
Kurtuluş Savaşı'nda yaptığı üstün hizmetlerden dolayı Harp ve İstiklal madalyaları ile ödüllendirildi.
Ali İhsan Sabis 1882 İstanbul 1957 asker ve siyaset adamı. İstanbul Osmanlı Ordusu'nda I. Dünya Savaşı'nda Kafkasya Cephesi ve Irak Cephesi, Kurtuluş Savaşı'nda Batı Cephesi komutanlarından. Sabis soyadını, Irak Cephesi'nde, Sabis Mevkiinde, İngiliz Ordusuna karşı savaşta gösterdiği başarılar nedeniyle almıştır. I. Dünya Savaşı sonrasında İngiliz'lerce tutuklanmasının ardından Malta’ya sürgün gitmiş, dönüşünde Batı Cephesi 1. Ordu komutanlığını yürütmüş, 1930 ve 40'larda Alman yanlısı fikirleri savunmuş ve bundan dolayı mahkûm olmuştur. Afyonkarahisar milletvekili seçilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder