Taburcu
olacağı zaman ailesinin hiç parası olmadığı için çaresizlik içinde hastane yetkililerine yardım etmelerini sıkılarak anlatırlar. Doktor Şinasi’nın da yardımlarıyla hiç para ödemeden Moris taburcu edilir. Çok mutlu olurlar ve ailesi Dr. Şinasi’ya, duydukları şükran borçlarını, onun ismini oğulları Morris'e vererek, isminin yanında artık onu iyileştiren
doktorun ismi ile, yanı Şinasi ismini de ekleyerek çağırırlar ve Morris artık Morris Şinasi olur.
Morris Şinasi
on beş yaşına gelince fakir olan ailesine yardım etmek için Yahudi mezarlığında
bekçi olarak bir işe başlar. Bir gün başka bir
Yahudi ailesi mezarlıktaki yakınlarını ziyaret etmek için gelir. Fakat bir
türlü mezarın yerini bulamazlar. Morris Şinasi’den mezarın yerini bulmak için
yardım etmesini isterler. Morris Şinasi okuma yazma bilmediği için yardımcı
olamaz. Bu duruma sinirlenen Yahudi aile Moris’i yetkililere şikâyet eder ve Morris
Şinasi işten kovulur.
Yeniden iş aramaya başlayan Morris Şinasi, henüz 15 yaşlarında iken yine Yahudi olan Garofolo isimli bir tütün tüccarının yanında iş başı yapar. Kısa zamanda patronunun gözüne girer. Çalışkanlığından dolayı patronu tarafından Mısır’a götürülür. Orada da gösterdiği başarılardan dolayı patronunun gözdesi olur.
Morris Şinasi 1890 yılında 35 yaşındayken Amerika’ya gitmeye karar verir. Patronundan borç aldığı 25 bin dolarla ABD ye gider. ABD’de, Şikago Beynelmilel Fuarında bir sigara yapıştırma makinesi sergiler. Bu makine oldukça ilgi görür. Burada kazandığı para ile hem Patronu Garofolo'ya olan borcunu öder, hem de bir iş kurabilecek kadar sermaye sahibi olur.
1903 te Morris Şinasi, Türkiye Manisa da çocukken kendisine yapılan iyilikleri unutmaz ve Amerikalı bir tüccar olarak Osmanlı devletinden tütün satın almaya başlar. Ege tütününü iyi tanır ve bağlantıları da vardır. Bu bağlantıiarı geliştirir. Kısa sürede önünde geniş ufuklar açılan Morris Şinasi, erkek kardeşi Solomon’u da Manisa’dan ABD ye getirterek, iş alanını iyice büyütür.
New York’ta Brodway 120, Sokakta ‘SCHINASI BROTHERS
COMPANY’ isimli bir sigara fabrikası kurar. Bu bina hala durmakta. Kurduğu bu fabrikada Türkiye’den götürdüğü
tütünleri işleyen Morris Şinasi, kısa zamanda Türk tütününden ürettiği
sigaralarla üne kavuşur.
Türkiye’den özellikle Manisa ve Akhisar civarından aldığı tütünleri ve bu bölgeden götürdüğü usta ve kalifiye işçilerle yüksek kalitede ürün elde eder.
Artık büyük bir tüccar olan Morris Şinasi Selanik’te iş arkadaşının kızı ile
tanışıp evlenir. Üç kızı bir oğlu olur Morris’in. Artık Morris Şinasi çok
zengindir. Eşi için 52 odalı bir malikane yaptırdığı rivayet edilir.
Morris Şinasi
Yunanistan’da bir basın toplantısı düzenler. Bir gazeteci, bir kâğıda sorusunu
yazar ve Morris’e verir. Morris kâğıdı yanındakine verir ve;
“Ben okuma-yazma bilmem sen oku.” der.
Ardından
başka bir gazeteci:
“Okuma- yazma bilmeden bu kadar zengin
oldunuz, bir de tahsilli olsanız kim bilir ne olurdunuz?”
der.
Morris Şinasi,
“İyi bir mezar bekçisi olurdum!”
cevabını verir.
Morris Şinasi, 1916 yılında şirketinin tüm haklarını Amerikan Tabacco
Company’e satar ve iş hayatından çekilir. Sonraları arkadaşı Philip ile birlikte başka
bir şirket kurar ve işletmeleri için çocuklarına verir. O şirket şu anda dünya
devi olan ’Philip Morris Company’ dir.
Aslen
Manisalı Yahudi iş adamı Morris Şinasi memleketi Türkiye’yi, Türk Doktoru Şinasi’yi ve Türk kültürünü hiç unutmaz, unutamaz. Amerika’da
yaptırdığı evini dahi Türk sitilinde yaptırır, içini de Türk şark tarzında
döşetir. Geçmişine bu kadar düşkün olan Morris Şinasi vefa borcunu da hiç unutmaz.
Ben şu anda çok duygulandım gözlerim yaşarıyor.
Sene 1928,
Morris Şinasi memleketi, doğup büyüdüğü yer olan Manisa’ya gelir. Çocukluğunda
çektiği hastalığı ve gördüğü vefa borcunu ödemek için bir milyon dolarlık bir
bütçe ayırarak, 800 bin dolara bir çocuk hastanesi yaptırır; Morris Şinasi Çocuk Hastanesi. Bu hastaneye ait
çok geniş araziler satın alır. Çocuklar taze besinler ile beslensinler diye inek,
koyun, keçi, tavuk gibi hayvanlar ile sebze meyve yetiştirilen çiftlikler kurar bu arazilerde.
Bütün bu ayrıntılar bizzat Morris Şinasi adında ki bir Yahudi tarafından
düşünülür ve yapılır. Daha bitmedi, geriye kalan 200 bin dolarla da devlet tahvili alarak; bu
tahvillerin getirisi olan 33 bin dolar her yıl iki taksit halinde Morris Şinasi Çocuk
Hastanesine gönderilir. Morris Şinasi kurduğu bir vakıfla hastanenin geleceğini de
garanti altına alır. Chemical Bank Of New York’u da mutemet tayin eder, üç
yılda bir, kurduğu vakfın mütevelli heyeti ABD den Türkiye’ye gelerek, Manisa’da
hastaneyi ziyaret eder ve yapılan işleri yerinde denetlerler. Karşılığında hastane için dolarlar verirler Türkiye ye.
Teşekkürler Morris Şinasi. Belki de Türk olduğun için gurur duyuyordun. Eserlerin yok edilse de Türk milleti seni bağrından kopan bir parça olarak asla unutmayacak. Toprağın bol olsun. Işıklarda uyu, ey güzel insan. Sen bu dünyada layıkıyla yaşadın, öbür dünyada da öyle yaşa.
Şimdi
gelelim asıl meseleye; Manisa Net Gazetesinin haberine göre bu hastane, yanı Morris Şinasi'nın yaptırdığı hastane 2018
yılında kapatılmış ve Manisa Şehir Hastanesine taşınmış. Eğer gerçekse çok
yazık. Bunu insanın vicdanı kabul etmez. Bu büyük bir ihanet olur.
Manisa Şehir Hastanesinin yapılmasıyla birlikte Morris Şinasi Uluslar arası Çocuk Hastanesi ne yazık ki kapatılmış ve şehir hastanesine taşınmış. Hastane şu an çalıştırılmıyor. Morris Şinasi’nin vakfettiği ve 90 yıldır Manisa için vakfedilen para Manisa Morris Şinasi Milletlerarası Çocuk Hastanesine kalmalıdır. Aksi halde Manisalılar için harcanan bu fon iptal edilecektir. Çünkü bu fonu kuran Morris Şinasi’nin vakfettiği paranın şartlarından birisi de, hastanenin kapatılması durumunda, bu yıllık gelir 174.000 dolar Amerikan hazinesine aktarılacaktır. Yetkililerin buna çok acil bir çözüm bulması gerekir. Moris Şinasi Milletlerarası Çocuk Hastanesi çocuklar için hizmet vermeye devam etmelidir.
Manisa'nın Net Gazetesi https://www.manisahaberleri.com/manisa/moris-sinasinin-hayati-ve-kapatilan-cocuk-hastanesinin-akibeti-h93316.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder