SAYFALAR

11 Aralık 2014 Perşembe

MİLLİ MÜCADELECİLER

Osmanlı İmparatorluğu son zamanlarında bilhassa Damat Ferit Paşa Hükümeti zamanında iyice bozulmuş planlı bir şekilde bilinçli olarak, idareciler tarafından dış güçlerin baskısıyla da başka devletlere teslim edilmiştir. Balkanlarda ki topraklar Bir Yunan hayranı olan Damat Ferit Paşa tarafından Yunan ve Bulgarlara sistemli bir şekilde savaşsız verilmiştir. Zaten Dışişleri ve PTT Bakanları Ermeni, diğer Bakanların bütünü de Ermeni ve Yunanlılardan oluşmaktadır.

Bu durumları anlayıp hazmedemeyen ve ellerinden de bir şey gelmeyen bazı vatan severler bir araya gelerek kurtuluş çareleri aramışlardır. Askeriye de görevli bir çok subay ve paşalar mahiyetleri ile birlikte dağa çıkıp Balkan dağlarında eşkıyalık etmiş vatanı kurtarmak için çareler aramışlardır. Resneli Niyazi Paşa, Enver Paşa gibi paşaları örnek verebiliriz. Hatta Resneli Niyazı Paşa bu macerasında bir geyikle karşılaşıp arkadaş olurlar ve çok uzun bir süre bu geyikle birlikte yaşarlar. Daha önce TEŞKİLATI MAHSUSA da toplanan vatan severler bu durumdan kurtulmak için çareler ararlar. İşte bunlardan bir kaçı bir araya gelerek Osmanlı topraklarının bir azını kurtarmış ve üzerinde devamı olarak Türkiye Cumhuriyetini kurmuşlardır. İşte biz şimdi bu topraklar üzerinde onların sayesinde hür olarak yaşıyoruz. Osmanlı İmparatorluğundan ayırılan diğer topraklar üzerinde Irak, Suriye, Ürdün, İsrail, Lübnan, Filistin, Kuveyt, Suudi Arabistan, Katar, Bahreyn, Yemen, Umman, Kıbrıs, Mısır, Libya, Fas, Cezayir, Tunus; Sudan, Somalı, Fas, Kenya, Uganda, Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan, Rusya. Balkanlarda da Bulgaristan, Makedonya, Yunanistan, Sırbistan, Karadağ, Bosna-Hersek, Hırvatistan Kosova, Romanya, Moldova, Ukrayna, Macaristan, Slovakya, Arnavutluk gibi ülkeler kurulmuştur.

Bu ülkelerden bazılarının akıbetleri malum yok olmuşlar veya iç savaşlar devam ediyor. İşte Milli Mücadele için bir araya gelen ve bu gün kü ülkemizi bize bırakan vatan fedailerinin sadece enteresan olan bir kaç tanesini tanıtacağım. Çünkü bu kahramanların hepsini tanıtmağa ne ömrümüz ne de sayfalar yeter. Hepsine Tanrıdan rahmetler diliyorum.
Mustafa Kemal Atatürk 1881-1938 Mareşal
Selanik te doğdu. 1902`de Harp Okulunu, 1905`te de Harp Akademisini bitirdi. Trablusgarp, Balkan ve I. Dünya Savaşlarına katıldı. Çanakkale cephesinde büyük başarılar kazandı. 1915`te Albay, 1916`da Tümgeneral oldu. Mondros Mütarekesi sonrası yurdun işgali üzerine 19 Mayıs 1919`da Samsun`a çıkıp Milli Mücadeleyi başlattı. Osmanlı İmparatorluğunun son dönemlerinde Nemrut Mustafa Paşa tarafından 1920 de hakkında idam cezası verildi. 23 Nisan 1920`de Ankara`da TBMM ni kurdu. İlk toplantıda daha önce Nemrut Mustafa tarafından hakkında verilen idam cezası af edilerek kaldırıldı. 5 Ağustos 1921 de Başkomutan oldu. Sakarya ve Başkomutan Meydan Muharebelerini yönetti ve kazandı. Gazi unvanını aldı. 19 Eylül 1921`de Mareşal oldu. 29 Ekim 1923 günü TBMM de Cumhuriyet ilan edildi. İlk Cumhurbaşkanı seçildi. Devrimler yaparak Türkiye Cumhuriyeti`ni lâik, güçlü, modern bir devlet haline getirdi. 10 Kasım 1938 tarihine kadar Cumhurbaşkanlığı yaptı. 10 Kasım 1938 de İstanbul da öldü.
Mustafa Fevzi Çakmak 1876-1950 Mareşal
İstanbul da doğdu. 1896 da Harp Okulunu, 1898 de de Harp Akademisini bitirdi. Trablusgarp, Balkan ve I. Dünya Savaşlarına katıldı. 1918 de Genelkurmay Başkanı, 1920 de Harbiye Nazırı (Bakanı) oldu. Milli Mücadeleye katılmak üzere 1920 yılında Harbiye Naziri iken Ankara ya geldi. Hakkında idam cezası verildi. Mustafa Kemal ile birlikte vatanın kurtulması için görevler alarak mücadele etti. Yeni Hükümette Milli Savunma Bakanlığına getirildi. 1921 de Genelkurmay Başkanı oldu. Aynı yıl Orgeneralliğe, 1922 de de Mareşalliğe terfi etti. 1924-1944 yılları arasında Genelkurmay Başkanlığı yaptı. Yaş haddinden emekliye ayrıldı. TBMM de 14 Ağustos 1923 e kadar Kozan Milletvekili olarak görev yaptı. Daha sonra İstanbul Milletvekili seçildi. 31 Ekim 1924 te milletvekilliğinden istifa etti. 1946-1947 yılları arasında İstanbul Bağımsız Milletvekili olarak TBMM de görev yaptı. Osman Bölükbaşı ile Millet Partisini kurdu. 10 Nisan 1950 de İstanbul da öldü.
Yakup Şevki Sübaşı 1876-1939 Orgeneral
Harput`ta doğdu. 1896`da Harp Okulunu, 1900`de de Harp Akademisini bitirdi. Balkan ve I. Dünya Savaşları`nda görev aldı. 1916 yılında Tümgeneral liğe terfi etti. 16 Mart 1920 de İngilizler İstanbul'u işgal edilince tutuklanarak Malta ya sürüldü. 1921 yılı sonbaharında İnebolu ya geldi. 2 nci Ordu Komutanı olarak istiklal Savaşı na katıldı. Bir çok zaferler kazandı. 1922 de Korgeneral, 1926 da Orgeneral rütbelerini aldı. 1924 yılında Yüksek Askerî Şûra üyeliğine atandı. Bu görevde iken 20 Aralık 1939 tarihinde İstanbul da öldü.
Fahrettin Altay 1880-1974 Orgeneral
İşkodra da doğdu. 1900 de Harp Okulunu, 1902 de de Harp Akademisini bitirdi. Balkan ve I. Dünya Savaşları nda görev aldı. İstiklal Savaşı na Süvari Grup Komutanı, Süvari Kolordusu Komutanı olarak katıldı ve çok üstün başarılara imza attı. Yunan Ordusu İzmir de iken ilk İzmir e giren Türk Komutanıdır. 'Altay' Soyadı kendisine Atatürk tarafından İngiliz donanma karması ile Altay maçı sırasında ki anılarından dolayı verilmiştir. Cumhuriyet'in ilanından sonra 2 nci Ordu, 1933 ten itibaren de l nci Ordu Komutanlığı görevlerinde bulundu. 1921 de Tümgeneral, 1922 de Korgeneral ve 1926 da da Orgeneralliğe terfi etti. 14 Ekim 1945 te Yüksek Askerî Şûra Üyesi iken emekliye ayrıldı. TBMM de I. Dönem Mersin, II. Dönem İzmir ve VIII. Dönem Burdur Milletvekili olarak bulundu. İstanbul`da öldü.


Musa Kazim Karabekir Paşa 1882-1948 Orgeneral
İstanbul da doğdu. 1902 de Harbiye Okulunu bitirdi. Jandarma Alaybeyi Mehmet Emin Beyin oğludur. Balkan Savaşları, 1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşlarına katıldı. Kurtuluş yıllarında yardım için ilk Anadoluya geçen komutandır. Çok büyük fedakarlıklarla canını hiçe sayarak savaştı. Son zamanlarda gerçek dışı da olsa 1926 da Atatürk suikastine ismi karıştırıldığından biraz sönük geçti. Divani Harp te yargılanıp beraat etti. 1948 yılında Meclis başkanıyken kalp krızı geçirerek vefat etti.
Kazım Fikri ÖZALP 1882-1968 Orgeneral
Makedonya Köprülü de doğdu. 1902 de Harp Okulunu, 1905 te de Harp Akademisini bitirdi. Balkan ve I. Dünya Savaşlarında görev aldı. 61. Tümen Komutanı olarak Atatürk'ün yanında İstiklal Savaşına katıldı. Kocaeli Bölge Komutanı, Mürettep Kolordu Komutanı ve 3 ncü Kolordu Komutanı olarak yararlı hizmetler yaptı. 1921 de Tümgeneral, 1922 de Korgeneral rütbeleri verildi. 1922 yılı başında Millî Savunma Bakanı oldu 1926 da Orgeneralliğe terfi ettikten bir yıl sonra askerlikten emekliye ayrıldı. TBMM de 1 ve 8. Dönem Balıkesir, 9. Dönem Van Milletvekili olarak görev yaptı. 1924-1935 yılları arasında TBMM Başkanlığı görevinde bulundu. 1935`te tekrar Milli Savunma Bakanı oldu. Ankara`da öldü.
Nureddin İbrahim Konyar Paşa (SAKALLI) 1873-1932 Korgeneral
Bodrum`da doğdu. 1903`te Harp Okulunu, 1906`da da Harp Akademisini bitirdi. Trablusgarp; Balkan ve I. Dünya Savaşlarında görev aldı. 8 Şubat 1921 tarihinden itibaren İstiklâl Savaşı`na katıldı. 1926`da Tümgeneral 1930`da Korgeneral ve 1940 yılında da Orgeneralliğe terfi etti. 2`nci Ordu Komutanlığı (1940-1945). Yüksek Askeri Şûra Üyeliği (1945-1949) yaptıktan sonra Genelkurmay Başkanlığına getirildi (1949). Bu görevinden 6 Temmuz 1950`de emekliye ayrıldı. 27 Mayıs 1960 hareketinden sonra oluşturulan Kurucu Meclise üye seçildi. İstanbul`da öldü.
Nureddin İbrahim Konyar Paşa (SAKALLI) 1873-1932 Korgeneral
Bursa da doğdu. 1893 te Harp Okulunu bitirdi. 1897 Osmanlı-Yunan, Trablusgarp, Balkan ve I. Dünya Savaşlarında görev aldı. Irak Cephesi nde Basra ve Bağdat Valiliği görevlerini de üstlendi. 1918 de Tümgeneralliğe terfi etti. Mondros Ateşkes Anlaşmasından sonra 1919 yılında kısa süre Aydın ve izmir Valiliği görevlerinde bulundu. Temmuz 1920 de Anadolu ya geçerek Merkez Ordusu Komutanlığı, l nci Ordu Komutanı görevleriyle İstiklâl Savaşına katıldı. 31 Ağustos 1922 de Korgeneral oldu. 1924 te Yüksek Askeri Şûra Üyeliğine atandı. Bursa Milletvekili seçilmesi üzerine 1925 yılında askerlikten emekliye ayrıldı. İstanbul da öldü.
Mehmet Nihat ANILMIŞ 1878-1954 Korgeneral
Filibe de doğdu. 1896 da Harp Okulunu, 1900 de Harp Akademisini bitirdi. Balkan ve I. Dünya Savaşlarında görev aldı. 1915 te Tümgeneralliğe terfi etti. Elcezire Cephesi Komutanı olarak İstiklâl Savaşına katıldı. Zaferden sonra Askerî Yargıtay Başkanlığına atandı. 1928 de rütbesi Korgeneralliğe yükseltildi. 1942 yılında emekli oldu. Ankara Milletvekili seçilerek 1942-1943 yılları arasında TBMM de de görev yaptı. İstanbul da öldü.
Ali Fuat CEBESOY 1882-1968 Korgeneral
İstanbul-Salacak'ta doğdu. 1902 de Harp Okulunu, 1905 te de Harp Akademisini bitirdi. Trablusgarp, Balkan ve I. Dünya Savaşlarında görev aldı. 1917 yılında Tümgeneralliğe terfi etti. İstiklâl Savaşının başlangıcında Batı Anadolu Genel Kuva-yi Milliye Komutanı ve Batı Cephesi Komutanı olarak savaşa katıldı. 1920 yılı sonunda Moskova Büyükelçiliğine atandı. 1922 de TBMM ikinci Başkanı oldu. Korgeneral olarak 1923-1927 arası Ordu Komutanlığı ve Milletvekilliği yaptı. TBMM de I ve II. Dönem Ankara, IV ve VIII. Dönem Konya, IX. Dönem Eskişehir, X ve XI. Dönem İstanbul Milletvekili olarak görev aldı. TBMM Başkanı (1948), Bayındırlık Bakanı (1939-1943), Ulaştırma Bakanı (1943-1946) olarak devlete hizmet etti. İstanbul`da öldü.

Halide Edip ADIVAR 1882-1964İstanbul da doğdu.1901 de Üsküdar Amerikan Kız Kolejini bitirdi. Öğretmenlik ve müfettişlik görevlerinden sonra İstanbul Darülfünununda(Üniversitesinde) Batı Edebiyatı dersleri okuttu (1918-1919) İstiklâl Savaşı başlayınca Ankara ya geçti. "Halide Onbaşı" olarak savaşa katıldı. Kadınların savaşa katkısını artırdı. 1926-1938 yılları arasında Avrupa ve Amerika da yaşadı. Yurda döndükten sonra on yıl İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Edebiyatı kürsüsünü yönetti. 1950-1954 yılları arasında İzmir Milletvekilliği yaptı. Roman, hikâye, oyun alanlarında bir çok eserler yaptı. Türk ün Ateşle imtihanı, Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye, Dağa Çıkan Kurt adlı kitaplarında İstiklal Savaşını anlattı. İstanbul da öldü.

Fatma Seher ERDEN (Kara Fatma) 1888-1955Erzurum da doğdu. Subay Derviş Beyle evlenip Balkan Savaşına katıldı. I. Dünya Savaşında bir kaç kadınla Kafkas Cephesine gitti. Eşleri Ermenilerce şehit edilmiş ve Ermeniler in zülmünden kurtulan kadınlarla Ermenilere karşı savaştı. Milli Mücadele döneminde oğlu, kızı ve kardeşleriyle beraber Bursa ve İzmit in düşman işgalinden kurtarılması için çalıştı. 300 kişiyi aşkın müfreze kuvvetiyle Sakarya ve Başkomutan Meydan Muharebelerine katıldı. Üsteğmen rütbesiyle emekli oldu. Emekli maaşını kızılaya bağışladı. 1954 yılında TBMM ce kendisine tekrar aylık bağlandı. Ertesi yıl Erzurum`da öldü.


Mehmet Sait (Şahin Bey) 1877-1920
Antep te doğdu. Asıl adı Mehmet Sait tir. Şahan Bey olarak da bilinir. Rüştiyeden ayrıldı ve er olarak Yemen Cephesine askere giderek savaşa katıldı. Aynel-Cebel Kalesinde mahsur kalıp yok olacağı sırada Askeri Alayını kurtardığı için teğmen rütbesi verildi. Balkan Savaşı ile I. Dünya Savaşında Çanakkale, Romanya ve Filistin cephelerinde savaştı. Mondros Ateşkeş Anlaşmasından sonra, Nizip Askerlik Şubesine atandı. Fransızlar Antep'i işgal edince, Kilis Kuva-yı Milliye Komutanı olarak işgal kuvvetleriyle çarpıştı. Antep teki Fransız işgalci kuvvetlerinin uzun süre Fransa'dan yardım almalarını engelledi. Bostancı sırtlarında Fransız yardım kuvvetlerini Antep'e sokmamak için kahramanca savaşırken şehit düştü.
Sütçü İmam (İmam Ali) 1884-1922Maraşlı olup asıl adı Ali, lakabı Hacı İmam dır. Uzunoluk Mescidinde imamlık yaparken aynı zamanda süt satarak geçimini sağladığından "Sütçü imam" olarak bilinmektedir. İşgalci Fransız kuvvetleri içindeki Ermeni askerlerin Müslüman kadınlara sarkıntılık etmesi üzerine çıkan olaylarda, bir Fransız ve Ermeni askerini öldürüp şehrin dışına kaçarak Maraş ta bağımsızlık mücadelesini başlattı. Fransızlar, Maraş tan kovulduktan sonra şehre döndü. Belediyece kaledeki topun idaresiyle görevlendirildi. Abdülmecit Efendi, TBMM tarafından halife seçilince 101 pare kutlama atışı yaparken barutun ateş alması sonucu yaralandı. 22 Kasım 1922 de öldü. Maraş ta Turbesi bulunmaktadır.

Hasan Tahsin Bey (Osman Nevres) 1888-1919
Selanik te doğdu. Asıl adı Osman Nevres tir. 1916 yılında "Hasan Tahsin" lakabını aldı ve bu tarihten sonra hep bu ismi kullandı. Şemsi Efendi ve Feyziye okullarını bitirdi. Paris Sorbonne Üniversitesinde siyasal bilgiler öğrenimi gördü. Bu üniversiteden mezun olup olmadığı bilinmiyor. 1918 yılında İzmir e gelip ticaretle uğraşmaya başladı. 11 Kasım 1918 tarihinde Hukuk-ı Beşer gazetesini yayımlamaya başladı. Sulh ve Selamet Cemiyetinin İzmir şubesini kurdu. Yunanlıların İzmir e asker çıkardığı 15 Mayıs 1919 günü işgal kuvvetlerine ilk kurşunu sıktı ve orada şehit edildi.

Köprülülü Hamdi Bey 1886 – 1920
Makedonya’nın Köprülü kasabasında doğdu. Kolağası oğludur. Mülkiye Mektebini bitirdi. Çeşitli ilçelerde kaymakamlık yaptı. Yunanlılar tarafından İzmir’in işgalinden sonra Burhaniye Kuva-yı Milliye Cemiyetinin Komutanlığına getirildi. I. Anzavur İsyanı bastırılmasında büyük yararlıklar gösterdi. 26 Ocak gecesi Gelibolu Yarımadasında ki Akbaş Cephaneliğine baskın düzenleyerek buradaki silahları ve cephaneleri karşı kıyıya geçirmeyi başararak orduya büyük güç kazandırdı. 17 Şubat 1920 günü, Biga’da Kuva-yi Milliye yi ve dolayısıyla vatanı yok etmek için çalışan hain Ahmet Anzavur kuvvetleriyle giriştiği mücadele sırasında önce esir düşmüş sonra da alçakça şehit edilmiştir.

Yahya Kaptan 1891-1920Makedonya nın Köprülü kasabasında doğdu. Balkanlarda Bulgar komitacılara karşı savaştı. Balkan Savaşlarında Osmanlı Ordusuna gizli bilgiler sağladı. Teşkilât-ı Mahsusa (Gizli Örgüt) da görev aldı. I. Dünya Savaşında Balkan Yarımadası ve Irak Cephelerinde savaştı. Ankara da TBMM açıldığı sırada İstanbul da Bekir Ağa Bölüğüne baskın düzenleyerek tutuklu bulunan vatansever ve aydınları kurtarıp Anadolu ya geçmelerini sağladı. Gebze de Kuva-yı Milliyeyi oluşturarak komutanlığını üstlendi. İstanbul Damat Ferit Paşa Hükümetinin gönderdiği kuvvetler tarafından yakalandı. Başı kesilerek hunharca şehit edildi.

Yörük Ali Efe 1895-1951
Aydın-Sultanhisar ilçesinin Kavaklı köyünde doğdu. Yunan işgali üzerine, Aydın da ilk Kuva-yı Milliye müfrezesini oluşturarak silahlı mücadeleyi başlattı. Yanına vatan severleri toplayıp dağa çıktı. Kuva-yı Milliye döneminde Menderes ve Havalisi Komutanlığını yaptı. İstiklâl Savaşı nda, kendi milis kuvvetleriyle, ilk defa düzenli ordu gibi savaştı ve sonraları da kızanları ile birlikte orduya katıldı. Nazilli Cephesi nde Yunan kuvvetleriyle kahramanca çarpıştı. Diğer efelerin, zeybeklerin Millî Mücadeleye katılmasına ve vatanı savunmalarına öncülük etti. 23 Eylül 1951 tarihinde öldü.

İsmail Cevat Çobanlı (Cevat Paşa) 1871-1938 Orgeneral
Takma Adı: 18 Mart Kahramanı. Teşkilatı Mahsusa üyesidir.
Müşir Şakir Paşa nın oğludur. İstanbul'da doğdu. 1891'de Harp Okulunu, 1894'te de Harp Akademisini bitirdi. Trablusgarp, Balkan ve I. Dünya Savaşlarına katıldı. Çanakkale Deniz Muharebeleri`nde üstün başarılar kazandı. Harbiye Nazırlığı (1918), Genelkurmay Başkanlığı (1919) görevlerinde bulundu. 16 Mart 1920`de İstanbul İngilizler tarafından işgal edilince tutuklanarak Malta`ya sürüldü. 1921 yılında yurda döndü ve Çanakkale de Müstahkem Mevkii Cephe Komutanı olarak görev aldı. Istiklal Savaşı`na katıldı. Büyük Zaferlerden sonra bir süre 3 ncü Ordu Komutanlığı yaptı. Atatürk'ten sonra ikinci adamdır. 1923-1924 yılları arasında Elazığ Milletvekili olarak TBMM de görev aldı. Orgeneral rütbesine yükseldi (1926). Askerî Şura Üyeliği, Generaller Askerî Mahkemesi Başkanlığı görevlerinden sonra 1935 yılında emekliye ayrıldı. 1938 yılında İstanbul da öldü.



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder