HEY ONBEŞLİ ONBEŞLİ

Neşat Ertaş konserinin birinde "Hey onbeşli, onbeşli’' türküsünü söylemeye başlayınca, seyirciler coştu ve ayağa kalkarak elleriyle ritim tutup oynamağa başladılar. 

Türküye başlayıp devam ettiren Neşet Ertaş birden ayağa kalktı ve;

"Durun!" diye bağırarak kesti türküyü, susturdu herkesi.

"Ne yapıyorsunuz siz?"

Salon şaşkın. İçeride sessizlik hakim. Ne olduğunu anlamayan seyirci birden bire sustu.

Neşet Ertaş ayakta, bir elini yüreğinin üstüne koydu. Titreyen sesi söze girmesine engel oldu bir ara, ama sonunda sesi yankılandı salonda.

"Bu oyun havası değil dostlar, ağıttır , ağıt." dedi ve anlattı;

Yıl 1915. 14-15-16-17 ve18 yaşına gelen gençlerin askere gittiği zamanlar. Vatan güç durumda kalınca yeni bir kanun çıkıyor. 'Gücü kuvveti yerinde ve gönüllü olan çocuk yaştaki gençler de İstiklal Mücadelesine katılabilecek.' ve çocuk yaşta ki vatan evlatları, kuyruk oluşturuyor, savaşa gitmek için.

Tokatlı Halil de bu genç yüreklerden birisi. Türküde adı geçen Hediye de onun yavuklusu. Yanında bir sürü 14-15 yaşında ki çocuklar da ona emanet. Bir daha kavuşamayacaklarını bildikleri halde, kına yakıp savaşa gönderiyor onları anaları.

Tokatlı Halil, Çanakkale’de çarpışırken, anası Rum çeteleri tarafından öldürülür. Ay parçası gibi güzel sözlüsü Hediye de kaçırılır. Türkü de adı geçen Hediye işte o kızın adıdır. 

Acı gerçekler ağıtla, çığlığa, dönüşürken bile soluk almanın ızdırabıdır, Onbeşliler. Aynı dönem Çanakkale ve İstiklal Harbinde sayısız çocuk, vatanı savunma pahasına can verir. Öyle ki bütün öğrencileri şehit düşen Konya ve İzmir Liseleri 1915 te tek bir mezun veremez.

İstanbul Tıp Fakültesi, eski adıyla Darülfünunun da Çanakkale destanında yeri apayrıdır. 1915 te Darülfünun 2500 kadar 1. Sınıf öğrencileri okulunu bırakarak Çanakkale’ye savaşmak için koştu. İki tümen halinde Çanakkale’ye gelen öğrenciler, bir Anzak baskınında şehit oldular. Onlar vatanlarını kurtarmak için gitmişlerdi.1921 yılında hiç mezun veremeyen Darülfünun siyaha boyandı.

Çanakkale Cephesi, sanki bir ölüm değirmeni gibiydi; tükettiği insanların haddi hesabı yoktu. İngilizler şehit olan gençlerimizi, 'çiçeğin tomurcuğu' ve 'vakti gelmeden solan gül goncası' na benzetiyorlardı. Bir sürü eğitimli genç nesil yok olmuşlardı. 

Cephede meydana gelen boşlukları doldurmak için, asker olmadığından en yakın çevreden başlayarak, 15 yaşın üstündeki eli silah tutabilecek bütün gençlerin Çanakkale’ye sevk edilmeleri alışılmış normal bir hadise haline gelmişti. O günler, köyde, kasabada erkeğin kalmadığı, gücü kuvveti ve boyu posu yerinde olan, kadınların bile, herkesin gönüllü asker olduğu, ya da asker olmak zorunda kaldığı kara günlerdi.

İşte 'Heyonbeşli onbeşli' bu Türkü, Çanakkale destanı yazan, gül goncalarının, ana kuzularının ağıtıdır. Oyun havası değildir, onun için oynamayınız! dedi.

 

ROMANYA DEVRİMİ

İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerin kayıp etme olasılığını gören Romanya saf değiştirerek Rusların tarafına geçti. Alman askerlerini Romanya da tutuklatıp Ruslara teslim ettikten sonra Rusya askerlerini Romanya'ya yollamaya başladı. Öncesinde de Romanya'da komünizm vardı, ancak Ruslar geldikten sonra daha da fazlalaştı.

Nikolay Çavuşesku (Nicolae Ceaușescu) 1918 yılında Romanya'nın Scorniceşte kasabasında doğdu. Çiftçi bir ailenin çocuğu olan Çavuşesku ilkokulu yarıda bırakarak Bükreş'e fabrikalarda çalışmak üzere gitti. On dört yaşındayken Komünist Partisi'nin üyesi oldu ve kısa zaman içinde kendini göstererek en aktif üyelerinden biri haline geldi. Komünist propaganda yaptığı gerekçesiyle üç kez tutuklandı. Adı tehlikeli Komünist e çıktı.

Bir yıl kadar Komünist Gençlik Birliği Sekreterliği görevinde bulundu. Komünist Parti'nin lideri olan Gheorghiu-Dei’nin yardımcısı oldu. Onun emri ile Tarım Bakanlığı ve Silahlı Kuvvetler de görev yaptı. Dha sonra Komünist Parti Moskova Kanadı merkez komitesi lideri oldu.

Kısa zaman içinde partinin ikinci adamı konumuna geldi ve Gheorghiu-Dei’nin ölümünden sonra Parti lideri oldu. Başa geçmesinin ardından partinin adını Romanya Komünist Parti olarak değiştirip Romanya'ya ise ''Romanya Sosyalist Cumhuriyeti'' adını verdi ve bir çok sol devrimler yaptı.

Çavuşesku liderliğinin ilk yıllarında halk tarafından çok sevilen biriydi. Özellikle batıya dönük politikası sadece halkını değil Avrupa ve Amerika'yı da memnun ediyordu. Ancak bir süre sonra uyguladığı politikaları yüzünden Romanya halkında büyük bir korku olmağa başladı.

Birinci hedefi Romanya nüfusunu iki katına çıkarmaktı. Bu nedenle insanları üremek zorunda bırakan politikalar uyguladı.

Bekarın gelirinin %10’una el koyan bir bekar vergisi koydu. Kişi evlenip çocuk sahibi oluncaya kadar bu vergiyi ödemek zorundaydı.

Resmi olarak kürtajı yasakladı. Dünya'ya gelecek her çocuk devlet korumasında olacaktır diyerek evlilik dışı çocukları da meşrulaştırdı.

İş yerlerinde, 45 yaş altındaki kadınların doğurganlıklarını takip eden polisler görevlendirdi. Ve sistem kadın çocuğu dünyaya getirinceye kadar devam ediyordu. Neticede, yüzbinlerce kadın Macaristan'a kaçmak zorunda kaldılar.

AÇLIK, SEFALET VE LÜKS YAŞAM

Ülke ekonomisi günden güne kötüye gitti. Çavuşesku dış borçlarını ödemek için tüm halkı tarım yapmaya zorladı. Ve üretilen mahsullerin hepsini ihraç etmeye başladı. Üretimden yüzde yüz verim almasına rağmen halk, kendi ürettiğini bile tüketemiyordu. Temel besin kaynakları karne ile dağıtılıyordu. İnsanlar emeklerinin karşılığında açlığa terk ediliyorlardı. Ancak ülkenin bu durumuna rağmen Çavuşesku ailesi lüks içinde yaşıyordu. Öyle ki son olarak Peleş Kalesi'nin alanına göz dikip buraya ailesi için bir saray yaptırmak istedi. Ancak halk bu tarihi alanın yıkılmasını engellemek ve Çavuşesku'yu vazgeçirmek için binada ölümcül virüs yayan bir mantarın olduğunu söyledi. Bu yalan Çavuşesku ailesinin saray yapmaktan vaz geçmesinde etkili oldu.

HALKI BASTIRMA POLİTİKALARI

Halk gittikçe öfkeleniyordu. Halkın sesini kısmak için 'Securitate' adı verilen gizli bir polis ekibi kurdu. Bu ekip gün boyunca halkın arasında dolaşarak sistemi eleştiren, propaganda yapanları toplayarak ölüme kadar uzanan sorgulardan geçirdi. Mahkemelerin bütünü onun için çalıştılar. Aynı zamanda medya da ele geçirilerek iktidar yanlısı olmaya zorlandı. Sık sık Çavuşesku'yu öven haberler ile halk manipüle edilmeye çalışıldı.

Bükreş'te tüm halkın zorla çalıştırıldığı bir Parlamento Sarayı yapıldı. Sarayın yapımı sırasında Bükreş’in tarihi alanı içindeki 19 Hristiyan Ortodoks Kilisesi, 6 Sinagog, 3 Protestan Kilisesi ve 30,000 vatandaşa ait ikametgâh yıkıldı. 1,100 odalı, 2 yeraltı otoparklı 12 katlı saray 1984 yılında ancak bitirilebildi. Bir çok köyler ve yerleşim alanları yıkıldı, yerlerine yeni yollar ve 'şehirleşme' adı altında çok katlı apartmanlar yapıldı. 

Berlin Duvarı yıkılınca Doğu Bloku çökmeye başladı. Bu Çavuşeşku'ları biraz korkuttuysa da, aynı yıl Romanya Komünist Partisi'nin yeniden parti genel sekreterliğine seçildi ve korkusu kalmadı.

Ancak başlayan rejim değişikliği ve özgürlük hareketleri ister istemez Romanya'yı da etkiledi. İlk kıvılcım ise Timişoara’daki (Temeşvar) Macar Kilisesi’nde Peder Laszlo Tökes’in vaizde diktatör Çavuşeşku'yu kınamasıyla başladı. Halk öfkelenerek sokaklara döküldü. Olaylar bastırılamadı. O sırada İran'da bulunan Nikolay Çavuşesku Romanya'ya döndü fakat öfkeli halk onu hiç dinlemedi. İktidar düşene kadar olaylar devam etti. Ölü sayısı ve gözaltına alınanlar binleri aşmıştı. 

Çok geçmeden dünya basını Romanya'daki iç olaylardan haberdar olmaya başladı. Batılı medya ülkede ki katliamın haberini vererek tüm Romanya halkını ayaklanmaya teşvik etti. Bir gece yarısı olayları yatıştırmak için Çavuşesku Komite Binasının balkonuna çıkarak bir konuşma yapmak istedi. Ancak öfkeli Romanya Halkı buna izin vermediler. Eşi ve kendisi bir helikoptere binerek oradan uzaklaştı. Bu kaçış çok kısa sürdü, hemen yakalandılar. 

Ele geçen Diktatör Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena Çavuşeşku 25 Aralık 1989 günü bir saatlik bir mahkeme sonucu  'yolsuzluk, vatana ihanet, kitle katliamı, görevi kötüye kullanma ve kamu malını zimmete geçirme' gibi suçlardan ölüm cezasına mahkum oldular ve aynı gün  kurşuna dizilerek infaz edildiler. İnfaz edildikleri yerde bütün Romanya halkı cenazelerinin üzerine tükürüp geçti. Böylece halkına zülüm eden bir Komünist diktatörün da sonu gelmiş oldu.

ATATÜRKE İHANET EDEN SİLAH ARKADAŞLARI

Ulu Önder’in Nutuk’ta da yazmağa en çok zorlandığı bölüm, en yakın silah arkadaşlarıyla yollarının ayrıldığını hissettiği bölümdü. Lozan günleriydi. İsmet Paşa ve Türk Heyeti Lozan'a hareket etmişti.

Aynı gün Sultan Vahdettin İngilizler'e sığınmış, Malaya zırhlısıyla Malta'ya doğru yola çıkmıştı. Sultan kaçıyordu.!

Bir gün, O'nu akşam yemeğine davet ettiler. Gazi Paşa, Rauf Bey, Refet Paşa, Fuat Paşa, akşam sofrada bir araya geldiler. Henüz yemek bile daha başlamamıştı ki, Rauf Bey Gazi'ye döndü; “Kemal” dedi.

-Davetimizi kabul edip geldiğin için teşekkür ederiz. Yemeğin yanı sıra seninle baş başa konuşmak istediğimiz bir konu var, bugün seninle o konuyu da konuşmak istiyoruz".

Gelişkin hisleri O'nu yanıltmazdı. Bozuntuya vermedi. “Buyurun, konuşalım!” dedi. Rauf Bey eteğindeki taşları dökmeye başladı:

-Kemal! Bu Meclis senden korkuyor, o yüzden sana gelemiyor, tüm şikâyetler başbakan olarak bana geliyor.”

Gazi şaşırdı, belli etmemeye çalıştı ”Neyimden korkuyorlarmış?” deyiverdi.

Rauf Bey konuya doğrudan girdi:

-Senin Cumhuriyet kuracağından korkuyorlar. Dedikodular giderek yayılıyor. Bazen o kadar abartıyorlar ki, eline bir fırsat geçerse, senin padişahı bile bu ülkeden kovacağını söylüyorlar!”

Gazi donup kalmıştı.

Soğukkanlılığını korumaya çalışıyordu. Rauf Bey ise içini dökmeye devam etti:

-Kemal! Bu vatan tehlikeye düştü, işgale uğradı. En çok sen çaba gösterdin, kurtardın, biz de sana yardım ettik"

-Şimdi vatan kurtuldu. Bize göre “emaneti sahibine” iade etmenin zamanı geldi". İşte O an Gazi, yemek davetinin bir bahane olduğunu anlamıştı.

-Peki, Rauf Sultan Vahdettin için sen ne düşünüyorsun?” diye konuşan o kişiye sordu. Rauf Bey ise:

-Kemal, benim babam padişahın baş mabeyinliğini yaptı. Boğazında padişahın ekmeği var. Şimdi o ekmek benim gırtlağımda. Ben yediğim ekmeğe ihanet etmem kardeşim. Benim rejim sorunum yok"

-Üstelik madem sordun söyleyeyim: Padişah, bir İslam halifesi, ben de Müslümanım. Dini terbiyem nedeniyle de padişaha bağlıyım. O makamlar uhrevi, dünyalık olmayan makamlar. Senin, benim gibi kişilerin ulaşabileceği makamlar değil.

-Kaldı ki, bu milletin yüzlerce yıldan bu yana alıştığı yönetim de mutlakıyet yönetimidir, Cumhuriyet değil”. Gazi'nin yüz hatları gerilmişti. Bu sefer de ev sahibi Refet Paşa'ya döndü;

"Peki, ya sen ne düşünüyorsun Refet?" diye sordu. O da "Aynen Rauf Bey gibi düşünüyorum, Paşam!" deyip kestirip attı. Gazi, bu sefer de masadaki üçüncü kişi olan Fuat Paşa'ya "Peki, ya senin görüşün Fuat?" diye sordu.

Fuat Paşa Gazi'nin Harbiye'den sınıf, hatta sıra arkadaşıydı. Hukukları daha derindi yani… işte o Fuat;

-Paşam, biliyorsunuz uzun süredir Moskova'dayım, duruma muttali değilim, izin verin birkaç gün düşüneyim, yanıtımı sonra veririm" dedi ve o bile, “Kemal, ben senin arkandayım!  diyemedi yani.

Masada olmayan dördüncü kişi, Kâzım Karabekir Paşa ise Erzurum'daydı ve telefonun öbür ucunda, bu toplantıdan çıkacak kararı bekliyordu…

Beşinci kişiyse, kendisiydi. Anadolu'ya çıkan ilk 5 komutan işte masadaydılar ve henüz devlet kurulamamıştı ama kozlar paylaşılıyordu.

“Benden ne yapmamı istiyorsunuz?” diye sordu Gazi.

-Yarın kürsüye çık, bunları yapmayacağına söz ver!” diye yanıtladı Rauf Bey. Gazi:

-Bana bir kâğıt verin…” dedi. Bağ evinde gece yarısı kâğıt bulamadılar, içtiği sigaranın kapağını yırttı ve arkasına hırsla şunu yazdı:

-Günü geldiğinde padişahla ilgili kararı en yüce icrai organ olan TBMM verecektir.” bunu yüksek sesle okudu ve sordu:

-Bu sizi ve Meclis'i tatmin eder mi? Bunu yarın çıkıp okursam, sizce Meclis tatmin olur mu?

Onlar da “Hah, işte bu olur. Bunu çık yarın kürsüden oku!..” dediler. Rauf Bey, O Meclis'ten padişah aleyhinde bir karar çıkmazdı ve bunu biliyorlardı. Masadaki komutanlar da rahatladılar.

Sofra, buz gibi olmuştu. Ayrılırken, Etlik sırtlarından yeni bir gün ışıyordu. O günden itibaren Gazi yollarını da bu arkadaşlarından ayırmak zorunda olduğunu görmüştü. Ertesi gün kürsüye çıktı ve yazdıklarını aynen okudu.

Nutuk'tan Doç. Dr. Orhan Çekiç'in yazdığına göre Meclis'le ve komutanlarla bir tartışmaya girmeden bu krizi atlatmalıydı. Öyle de yaptı.

1921 Anayasası'na göre Meclis her iki yılda bir seçim yapmak zorundaydı. Meclis 23 Nisan 1920'de açıldığına göre, seçimleri yenilemenin zamanı gelmişti. Doğal olarak da seçimlere gidildi. Gazi, bu Meclis'ten kurtuluyor gibiydi. Komutanlar yeniden endişeye düştüler: “Ya, Kemalist bir Meclis gelirse!” Bunun üzerine yeni bir plan kurdular. Mustafa Kemal'i Meclis'e sokmamanın yolunu arayacaklardı. Seçim Yasası'nı değiştirmeye karar verdiler. Tanıdık geldi mi sevgili Canlar.

Erzurum Milletvekili Necati Bey, Samsun Milletvekili Emin Bey, Mersin Milletvekili Albay emeklisi Çolak Selahattin Bey, bir önerge hazırladılar. Buna göre:

1. “Bundan böyle milletvekili adayının doğum yeri, Misak-ı Milli sınırları içinde olsun!..” dediler. Böylece Selanik dışarıda bırakılmıştı.

2. “Milletvekili adayı, adaylığını koyduğu yerde en az beş senedir oturuyor olsun!” Mustafa Kemal o cephe senin, bu cephe benim, hayatı boyu koşturmaktan ötürü, değil beş yıl, hiçbir yerde sürekli beş ay bile oturamamıştı ki…

Hedef belliydi. Bu yasa özel olarak kendisi için hazırlanmaktaydı. Hem de en yakın silah arkadaşları tarafından. Bu önerge verilince, kürsüye zorla çıktı ve avaz avaz:

-Doğum yerim Selanik, Misak-ı Milli sınırları dışında kalırken, önceki devlet ise Selaniği tek kurşun atmadan Yunan'a verirken, bu millet bilsin ki ben diğer bir yurt köşesi Derne'de savaşıyordum.”

-Hiçbir yerde beş yıl oturamadım, doğru. Otursaydım eğer, o zaman Bingazi'de, Derne'de, Sina'da, Filistin'de olamazdım. Çanakkale'de, Kafkaslar'da, Sakarya'da olamazdım. Ama ben oralarda olamasaydım, bu efendilerin de doğum yerleri, Allah korusun, Misak-ı Milli sınırları dışında kalırdı”

-Şimdi millete soruyor ve yanıtını milletten bekliyorum. Bu önergenin sahibi efendileri buraya gönderen millet onlar gibi mi düşünüyor peki ?

Hayır, elbette millet, onlar gibi düşünmüyordu. Çuvallar dolusu telgraflarla olayı protesto ettiler, önerge geri çekildi ve Mustafa Kemal, Ankara'nın Bâlâ ilçesinden milletvekili seçilerek Meclis”e girdi. Cumhuriyeti de kurdu fakat Gazi bu olayı hiç unutmadı. Sefter Hesenli