RUSYA DAN MEKTUP

1960 lı yıllarda Hopa'ya sık sık gidip gelen ve tütün kaçakçılığı yapan, yaşlı bir komşum Yusuf Amca'dan dinlemiştim.

Rusya'da 1917 de Komünizm rejimi kabul edildiği ilk zamanlarda, bazı aileler bölünmüş, aynı ailelerin bir parçası Rusya Batum da, bir parçası Türkiye Artvin Hopa da kalmışlar. Hatta Fındıklı Sulak Köyünden bizim de teyzemiz, Nadiye Hanım da ailesiyle Batum da kalmış. Sibirya'ya o meşhur zulüm treni ve vagonları ile sürgün edilip te altı ay ac susuz yolculuk yapıp kayıp olanlardan. 

1960 lı yıllarda Burhanettin ağabeyim arama girişimlerin de bulunduysa da neticesiz kaldı, bulamadık. Çünkü Rusya Komünizm Rejimi en ufak bir yanlışta adama akla gelmedik işkenceler yapılıyor, insanlar zindanlarda tutuluyor, hatta kendi adamları bile hiç sebepsiz yere öldürülüyorlardı. İşte; insanlara hafızalardan çıkmayan işkence, zulüm uygulandığı o zamanlarda; Rusya Batum da kalan Agasi ile Türkiye Hopa da kalan yeğeni Agop isimli iki Ermeni dayı ve yeğen arasında ki mektupla haberleşme şöyle olur.

'Kaç gel' filan gibi veya rejim hakkında kötü şeyler yazmaması için Rusya da ki Ermeni Agasi Hopa da ki yeğeni Agop'a mektup yazar ve her şeyin yetkililerce kontrol edildiğini, insanların en ufak bir suçta en ağır şekilde cezalandırıldığını, şu şekilde anlatmağa çalışarak uyarır ve bilgi verir.
"Eee More; Komünizm rejimi çok iyi bir rejimdir. Keşke Türkiye de Komünist olsa. Bizler burada çok rahat, çok iyi, çok memnunuz. Lenin ve arkadaşları da çok iyi adamlardır. Bizlere hiç kimse karışmaz ve çok büyük haklarımız var. Mektuplarımızın dahi kontrol edildiğini hiç düşünme More. Asla böyle bir şey yapmazlar. Sen de anlayasın diye ben bu zarfın içine saçımın bir telini koyup sana yollayacağım. Mektubu kontrol ederlerse bu saç teli düşecek ve zarfın içinde olmayacak. Sen mektubu aldığın zaman eğer içinden saç kılı çıkmazsa, mektupların açılıp kontrol edildiğini anla. Bizler burada çok iyiyiz, rahatız, sen merak etme.." diye yazar ve postaya verir.

Türkiye de ki Agop Dinçyan da Dayısı Agasi'nin yolladığı bu mektubu Hopa da alır, açar  bakar ki içerisinde katlanmış kağıdın arasında hakikaten saç kılı var, doğru. Mektupların gerçekten açılıp kontrol edildiğini o zaman hemen anlar ve ondan sonra başlarına bela getirecek hiç bir şey yazmaz Rusya da ki dayısı Agasi'ya. 

Çünkü aslında kıl falan yok, Ermeni mektubu zarfa koyarken kıl filan hiç koymamış. Zaten Ermeni'nin başında kıl falan da yok. Ermeni Agasi kel. Rusya da ki Ermeni nin kel olduğunu Türkiyede ki yeğeni Agop ta iyi bilmektedir. 

Aslında mektup Rusya dan postaya verilince, Rus yetkili mektubu açar ve  kontrol etmek için okur. 'Saçımın bir telini koyacağım' yazısını görür. Görür fakat bakar ki saç teli filan yok. Mektubu kontrol ederken saç kılını kendisi düşürebildiğini düşünür ve o kontrol eden görevli kendi saç kılını başından koparır, Agasi'nın mektubunun içine koyar ve öyle yollar Türkiye de ki Agop'a. Agop ta böylece bütün mektupların kontrol edildiğini anlar.

Türkiye de ki Agop geri Rusya daki dayısı Agasi'ye bir mektup yazar. Mektupların Rus yetkililer tarafından kontrol edildiğini ona da bildirecek ya; "More dayı; yolladığın sarı saç telini mektubun içinde, katlı kağıtların arasında buldum ve aldım. Hatıra olarak saklıyorum. Sağ kalır kavuşabilirsek geri sana veririm. Kontrol hiç yok. İstediğin her şeyi bana yazabilirsin. Selamlar."

Yaa yaşamak kolay değildir. Hele başkasının emri altında. Ondan sonra neler yazmışlar? Başlarına neler gelmiş veya kavuşmuşlar mı bilmiyorum? 

Bazen insanların kaderi başka insanların elindedir. İnsan bir kere kuyuya düşerse çıkamaz. Mesela bazı oyunları ben anlarım, sen anlarsın, oyuna gelmeyiz. Başkası anlayamaz. Bazen sen ben de anlayamayız. Birisi oyuna gelirse diğerlerini de kendi peşine sürükler ve herkesi yakar, kimse kurtulamaz. Yaa.. her zaman diyorum bir karar verirken kılı kırk bölünüz. Ve bir işi yapmadan önce beş defa düşünerek karar veriniz.